خلاصه کتاب تهران چگونه کلان شهر شد؟ ( نویسنده اصغر ارجمندنیا )

کتاب «تهران چگونه کلان شهر شد؟» اثر اصغر ارجمندنیا، سفری عمیق به گذشته و حال پایتخت ایران است که نشان می دهد چگونه این شهر از یک روستای کوچک، به کلان شهری پیچیده و پرچالش تبدیل شده است. این اثر راهنمایی ارزشمند برای درک ریشه ها، چالش ها و آینده برنامه ریزی شهری تهران است.

در میان انبوهی از مطالعات شهری، کتاب تهران چگونه کلان شهر شد؟ به قلم اصغر ارجمندنیا، با نگاهی تحلیلی و مستند، جایگاه ویژه ای پیدا کرده است. این کتاب، نه تنها روایت گر صرف تاریخچه رشد تهران نیست، بلکه به عنوان یک پژوهش جامع، به کالبدشکافی رویکردها، روش ها و دگرگونی هایی می پردازد که در مسیر توسعه برنامه ای این شهر نقش داشته اند. خواننده با ورق زدن صفحات این کتاب، در یک سفر زمانی از سالیان دور تا به امروز، با تحولات شهری تهران همراه می شود و از نزدیک شاهد مراحل شکل گیری پایتخت پرشتاب و پرهیاهوی ایران است. این اثر برای هر پژوهشگر، دانشجو، یا علاقه مند به شهرسازی و تاریخ معاصر، پنجره ای نو به سوی فهم پیچیدگی های این کلان شهر می گشاید.

ارجمندنیا با رویکردی موشکافانه، از زوایای مختلف به تهران می نگرد؛ از آمارهای جمعیتی و گسترش جغرافیایی آن گرفته تا چگونگی پیدایش محلات و نقش نهادهای مدیریتی در این فرآیند. آنچه این کتاب را متمایز می کند، تمرکز بر جنبه های برنامه ریزی شده و سیاست گذاری های شهری است که کمتر مورد توجه قرار گرفته اند. نویسنده تلاش کرده تا پازل بزرگ تبدیل تهران از یک آبادی کوچک به شهری با بیش از ۹ میلیون نفر جمعیت را با دقت و جزئیات کنار هم بچیند و نشان دهد که چگونه هر گام در تاریخ این شهر، پیامدهای خود را بر سیمای امروزی آن بر جای گذاشته است.

هدف اصلی کتاب: رمزگشایی از تکامل برنامه ای تهران

هنگامی که به قلب کتاب «تهران چگونه کلان شهر شد؟» وارد می شویم، درمی یابیم که هدف اصلی اصغر ارجمندنیا فراتر از یک روایت تاریخی صرف است. نویسنده با دقت و وسواس مثال زدنی، به دنبال رمزگشایی از تکامل برنامه ای تهران است؛ یعنی کشف و تحلیل آن دسته از رویکردها، روش ها و دگرگونی هایی که به صورت آگاهانه و از پیش تعیین شده، در شکل گیری و توسعه این کلان شهر نقش داشته اند. این نگاه، تهران را نه صرفاً محصولی از رشد ارگانیک و طبیعی، بلکه شهری با برنامه ریزی ها و سیاست گذاری های گاه موفق و گاه ناکام معرفی می کند.

در طول این مطالعه، نویسنده به ما نشان می دهد که چگونه تصمیمات و برنامه ریزی های شهری در دوره های مختلف، از صفویه و قاجار تا پهلوی و پس از انقلاب، مسیر توسعه تهران را دگرگون کرده اند. این رویکرد برنامه ای، به ویژه در مقایسه با شهرهای با رشد کاملاً ارگانیک، از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا که نشان دهنده تلاش برای مدیریت و هدایت فرآیندهای پیچیده شهری است. این کتاب با تمرکز بر چارچوب زمانی گسترده ای که از آغاز پایتختی تهران آغاز شده و تا تحولات معاصر ادامه می یابد، به ما امکان می دهد تا سیر تکوین و تحولات پایتخت را با دیدی جامع و تحلیلی درک کنیم. این دیدگاه نه تنها به دانشجویان و پژوهشگران کمک می کند تا با ریشه های برنامه ریزی شهری در ایران آشنا شوند، بلکه برای هر شهروند علاقه مند نیز تصویری واضح از پشت پرده توسعه شهر فراهم می آورد.

ریشه های تاریخی و مراحل کلان شهر شدن تهران

سفر تهران به سوی کلان شهر شدن، داستانی پر فراز و نشیب است که ریشه های عمیقی در تاریخ این سرزمین دارد. کتاب ارجمندنیا ما را به سفری در گذر زمان می برد تا از نزدیک شاهد این تحولات باشیم.

تهران در گذر زمان (از صفویه تا قاجار)

تهران، پیش از آنکه پایتخت شود، آبادی کوچکی بود که کمتر از ۲۰ هزار نفر جمعیت داشت. اما اهمیت آن، به تدریج و از دوره صفویه، افشاریه و زندیه مورد توجه قرار گرفت. با این حال، تحولات اساسی و دگرگونی های قابل ملاحظه در سیمای کالبدی و عملکردی تهران، عمدتاً از دوره قاجاریه و به خصوص از زمان ناصرالدین شاه آغاز شد. در این دوره، با وجود رویکردهای فرهنگی حاکم و حجم اندک شهرنشینی، پایه های اولیه شهری مدرن تر گذاشته شد. برج و باروها گسترش یافتند و برخی زیرساخت های ابتدایی شهری شکل گرفت. این تحولات، اگرچه در مقایسه با سرعت رشد امروزی شهر ناچیز به نظر می رسند، اما نقاط آغازین مسیری بودند که تهران را به سمت تبدیل شدن به یک مرکز مهم شهری سوق داد.

نقطه عطف پهلوی و مدرنیزاسیون

نقطه عطف واقعی در سرعت گرفتن توسعه شهری و شهرنشینی در تهران، با ورود به دوره پهلوی رقم خورد. در این دوران، رویکرد ضرورت تبدیل شهر سنتی تهران به یک «تهران مدرن» در دستور کار قرار گرفت. این روند، از ابعاد عملکردی (مانند توسعه اداری و اقتصادی) تا جنبه های فضایی و کالبدی (مانند خیابان کشی های عریض و ساخت ساختمان های نوین)، شهر را دستخوش دگرگونی های عظیمی ساخت. در واقع، این دوره را می توان سرآغاز واقعی شکل گیری تهران به عنوان یک کلان شهر به معنای امروزی آن دانست، جایی که برنامه ریزی های گسترده ای برای توسعه زیرساخت ها، حمل و نقل و سیمای شهری آغاز شد.

دهه ۱۳۴۰ و تشدید فرآیند کلان شهری

پس از دوره ی پهلوی، دهه ۱۳۴۰ شمسی به عنوان یک مقطع مهم در تشدید فرآیند کلان شهری تهران شناخته می شود. در این دوران، با افزایش بی رویه جمعیت و مهاجرت از روستاها به شهر، رشد تهران به اوج خود رسید. اگرچه انقلاب اسلامی و رویدادهای پس از آن، به ظاهر تغییراتی در روند توسعه ایجاد کردند، اما در حقیقت، فرآیند کلی کلان شهر شدن تهران، با ریتمی تندتر از قبل، ادامه یافت. این دوره، با چالش هایی نظیر گسترش حاشیه نشینی، افزایش بی سابقه جمعیت و فشارهای ناشی از تمرکز فعالیت ها، تهران را به سمت پیچیدگی های جدیدی سوق داد که تا به امروز نیز با آن ها دست و پنجه نرم می کند.

تهران، شهری که در آغاز شکل گیری، کمتر از ۲۰ هزار نفر جمعیت داشت، سرانجام کلان شهری شد که اینک بیش از ۹ میلیون نفر جمعیت را در خود جای داده است. بررسی روند شکل گیری و دگرگونی های تهران، به ویژه از زمان پایتختی آن تا به امروز، نشان می دهد که تغییرات در محدوده شهر، عمدتا از دوره صفویه و قاجاریه آغاز شده است.

مولفه های کلیدی در شکل گیری تهران معاصر

شکل گیری تهران امروزی را نمی توان تنها به یک عامل خاص محدود کرد. این شهر، حاصل تعامل پیچیده ای از عوامل جمعیتی، کالبدی و نهادی بوده است که هر یک به سهم خود، در بافت و هویت کنونی آن نقش ایفا کرده اند.

تحولات جمعیتی و گسترش وسعت

یکی از برجسته ترین ویژگی های تحول تهران، رشد خیره کننده جمعیت آن است. شهری که زمانی کمتر از ۲۰ هزار نفر جمعیت داشت، اکنون میزبان بیش از ۹ میلیون نفر است. این افزایش بی سابقه جمعیت، به موازات گسترش فیزیکی شهر رخ داده است؛ به طوری که تهران به تدریج مناطق اطراف خود را بلعیده و وسعت جغرافیایی آن به طرز چشمگیری افزایش یافته است. این رشد، عمدتاً به دلیل مهاجرت گسترده از سایر نقاط کشور و تمرکز فعالیت های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در پایتخت بوده است. این فرآیند، نه تنها باعث تراکم جمعیت در مرکز شهر شده، بلکه به گسترش بی رویه شهر در حواشی و شکل گیری مناطق جدید مسکونی انجامیده است.

محلات و هویت شهری

مفهوم محله، به عنوان هسته اصلی شکل گیری هویت شهری، در کتاب ارجمندنیا به تفصیل بررسی می شود. نویسنده نه تنها به رویکردهای جهانی در تعریف محله می پردازد، بلکه تاریخچه شکل گیری و توسعه محلات در تهران را نیز مورد واکاوی قرار می دهد. در تهران، محلات از دیرباز نقش مهمی در سازمان فضایی شهر ایفا کرده اند. دوره بین سال های ۱۳۲۰ تا ۱۳۴۰ شمسی، برای شکل گیری و تثبیت بسیاری از محلات تهران از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این دوره بود که محلات با بافت و هویت خاص خود، از هم متمایز شدند و هر یک ویژگی های منحصر به فرد خود را یافتند. مفهوم «کلان محله» نیز در این بستر مطرح می شود که نشان دهنده تجمع چندین محله کوچک تر در یک ساختار بزرگ تر شهری است و به درک پیچیدگی های روابط فضایی و اجتماعی در تهران کمک می کند.

نقش شهرداری و نهادهای مدیریت شهری

هیچ تحولی در مقیاس یک کلان شهر بدون نقش آفرینی نهادهای مدیریت شهری امکان پذیر نیست. کتاب به تفصیل به چگونگی شکل گیری شهرداری تهران و تدوین قانون بلدیه می پردازد. این نهاد، از بدو تاسیس، نقش کلیدی در توسعه کالبدی و عملکردی شهر ایفا کرده است. بودجه های شهرداری، قوانین و مقررات شهرسازی، و پروژه های عمرانی که توسط این سازمان به اجرا درآمده اند، همگی تاثیر مستقیمی بر سیمای کنونی تهران داشته اند. از تامین زیرساخت ها گرفته تا نظارت بر ساخت و سازها و ارائه خدمات شهری، شهرداری تهران به عنوان ستون فقرات مدیریت شهری، همواره در کانون تحولات پایتخت قرار داشته و دارد.

زیرساخت ها، الگوهای کالبدی و مسائل ترافیک

با رشد بی امان تهران، نیاز به زیرساخت ها و الگوهای کالبدی جدید بیش از پیش احساس می شد. این تحولات، به نوبه خود، مسائل و چالش های جدیدی از جمله ترافیک را به همراه آوردند.

الگوهای کالبدی نوین

با گذر زمان و افزایش جمعیت، الگوهای کالبدی شهر تهران دستخوش تغییرات بنیادین شدند. ظهور برج های بلند در نقاط مختلف شهر، سیمای آسمان تهران را دگرگون کرد و نمادی از رشد عمودی و مدرنیته به شمار می رفت. این برج ها، نه تنها به عنوان مراکز مسکونی، بلکه به عنوان فضاهای تجاری و اداری نیز عمل می کنند و در کنار آن ها، فضاهای عمومی مرتبطی نیز شکل گرفتند که زندگی شهری را تحت تاثیر قرار دادند. این تحولات کالبدی، نه تنها بازتابی از رشد جمعیت بودند، بلکه نشان دهنده تغییر در سبک زندگی و نیازهای شهری نیز محسوب می شدند. از این رو، ارجمندنیا به تحلیل این الگوهای جدید و تأثیر آن ها بر سیمای کلی شهر می پردازد.

رفت وآمد و چالش ترافیک

با افزایش جمعیت و گسترش شهر، مسئله رفت وآمد و ترافیک به یکی از اصلی ترین چالش های تهران تبدیل شد. در تاریخ ۲۲ فروردین ۱۳۴۲ شمسی، کلنگ نخستین بزرگراه در ایران، جاده تهران-کرج، به زمین زده شد که نقطه ی عطفی در توسعه زیرساخت های حمل و نقل کشور بود. این بزرگراه، که در مدت دو سال ساخته شد، سرآغاز احداث بزرگراه های متعدد دیگری در تهران گردید. بزرگراه ایوبی (شیخ فضل الله نوری فعلی) که قرار بود بزرگراه شمالی تهران باشد، اکنون در محدوده میانی شهر قرار گرفته و این خود نشان دهنده گسترش بی سابقه شهر است.

ساخت بزرگراه ها، هرچند در کاهش حجم ترافیک و بهبود ارتباطات شهری نقش بسزایی داشته، اما همواره در حال تحول بوده است. بزرگراه های جدید مانند امام علی که شمال و جنوب تهران را به هم وصل می کند، یا بزرگراه دو طبقه صدر که شرق و غرب را ارتباط می دهد و به تونل های مهم متصل است، ابعاد تازه ای به سیستم حمل و نقل شهری تهران بخشیده اند. این توسعه ها، همراه با قوانین و مقررات مربوط به حمل و نقل شهری، تلاشی برای مقابله با چالش فزاینده ترافیک هستند که همچنان به عنوان یکی از مهم ترین معضلات زندگی روزمره در تهران به شمار می رود.

تهران امروز: از شهر سنتی تا شهر الکترونیکی و چالش های پایدارسازی

تهران در مسیر تحول خود، از ریشه های سنتی اش فاصله گرفته و به سمت مفاهیم نوین شهری، از جمله شهر الکترونیکی، در حرکت است. اما این گذار، همراه با چالش های بزرگی برای پایداری و سلامت شهر بوده است.

گذار به شهر الکترونیکی

مفهوم شهر الکترونیکی (e-city) به عنوان یک رویکرد نوین در مدیریت شهری، در تهران نیز مورد توجه قرار گرفته است. این مفهوم، بر استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای بهبود کیفیت زندگی شهروندان، افزایش کارایی خدمات شهری و ارتقاء مشارکت عمومی تاکید دارد. ویژگی های یک شهر الکترونیکی خوب شامل دسترسی آسان به اطلاعات، ارائه خدمات آنلاین، شفافیت در عملکرد نهادهای شهری و امکان تعامل شهروندان با سیستم های مدیریتی است. اهداف شهر الکترونیکی تهران نیز حول محور تسهیل زندگی شهری، کاهش ترددهای غیرضروری و بهبود مدیریت منابع می چرخد. پیاده سازی این رویکرد، پتانسیل زیادی برای تحول در نحوه اداره شهر و تجربه زندگی در آن دارد.

ناپایداری و عوامل موثر بر آن

با وجود پیشرفت های حاصل شده، تهران با معضلات جدی ناپایداری نیز روبروست. ارجمندنیا به زمینه ها و عوامل ناپایداری کلان شهر تهران می پردازد که از جمله آن ها می توان به رشد نامتوازن، مدیریت ناکارآمد منابع و فشارهای زیست محیطی اشاره کرد. آلودگی هوا یکی از بارزترین و خطرناک ترین این معضلات است که سلامت میلیون ها شهروند را تحت تاثیر قرار داده و منجر به شیوع بیماری های مزمن تنفسی و قلبی عروقی شده است. این آلودگی، نتیجه ی مستقیم تمرکز بالای جمعیت، وسایل نقلیه و صنایع در یک محدوده جغرافیایی خاص است و نشان دهنده نیاز مبرم به راهبردهای پایدارسازی شهری است.

عدم تعادل ها و سیمای آشفته توسعه

روند توسعه تهران، متاسفانه در بسیاری از ابعاد، با عدم تعادل های فاحشی همراه بوده است. این عدم تعادل ها در عرصه های مختلفی نظیر توزیع نامتوازن خدمات، تفاوت فاحش در کیفیت زندگی میان مناطق مختلف شهر، و گسترش بی رویه و گاه بی برنامه محدوده شهر خود را نشان می دهد. سیمای آشفته توسعه تهران، ناشی از این چالش هاست؛ شهری که با سرعتی باورنکردنی گسترش یافته، اما این گسترش همیشه با برنامه ریزی جامع و آینده نگر همراه نبوده است. سوال تهران تا کجا گسترش می یابد؟ سوالی کلیدی است که چالش های ناشی از رشد بی رویه و لزوم بازنگری در الگوهای توسعه را برجسته می کند.

توسعه برنامه ای و آینده تهران: طرح ها و چشم اندازها

با وجود چالش ها، امید به آینده پایدار تهران در گرو توسعه برنامه ریزی شده و نگاهی بلندمدت است. طرح های جامع و تفصیلی، در این مسیر نقش حیاتی دارند.

طرح های جامع و تفصیلی

پیشینه تهیه طرح های جامع شهری در تهران به دهه های گذشته بازمی گردد. این طرح ها، به عنوان اسناد بالادستی، چارچوبی برای توسعه و برنامه ریزی فضایی شهر ارائه می دهند. ارجمندنیا به اهمیت اجرای پروژه های راهبردی طرح های جامع و تفصیلی اشاره می کند که نقش کلیدی در فرآیند شهرنشینی و شکل دهی به آینده تهران ایفا می کنند. راهبردها، اهداف و چشم انداز بلندمدت شهر تهران، در این طرح ها تعریف می شوند و سعی در هدایت توسعه به سمت پایداری، عدالت فضایی و بهبود کیفیت زندگی دارند. این برنامه ها، نقشه ی راهی برای رسیدن به اهداف توسعه پایتخت و دستیابی به شهری زیست پذیرتر و کارآمدتر به شمار می روند.

منطقه کلان شهری و تغییرات فرامرزها

شکل گیری مجموعه شهری تهران، فراتر از مرزهای رسمی شهرداری، معضلات و پیچیدگی های جدیدی را به همراه آورده است. این مجموعه شامل شهرها و شهرک های اقماری است که به لحاظ عملکردی و جمعیتی با تهران پیوند خورده اند، اما از نظر مدیریتی، تحت نظام های متفاوتی قرار دارند. رویکردهای ساماندهی حریم و نظام تقسیمات شهری، در تلاش برای حل این تناقضات و مشکلات ناشی از همپوشانی و عدم وضوح مرزها هستند. نویسنده به تفصیل به این معضلات می پردازد و نشان می دهد که چگونه تناقضات قانونی مربوط به حریم و مرزها، چالش های جدی برای مدیریت یکپارچه منطقه کلان شهری تهران ایجاد کرده است. پیشنهاد ساماندهی تقسیمات شهری تهران و ارائه اهدافی برای این ساماندهی، یکی از بخش های مهم بحث در این فصل است که به دنبال ارائه راه حل هایی برای این پیچیدگی هاست.

شکل گیری تهران و روند و الگوی فعلی، عمدتا از دهه ۱۳۴۰ آغاز شد و از انقلاب به این سوی شدت گرفت.

نکات برجسته و دستاوردهای اصلی کتاب

«تهران چگونه کلان شهر شد؟» تنها یک کتاب نیست؛ بلکه یک پژوهش جامع و تحلیلی است که نکات برجسته و دستاوردهای مهمی را برای خوانندگانش به ارمغان می آورد. این کتاب، با ارائه مهم ترین یافته ها، تحلیل های دقیق و دیدگاه های منحصر به فرد نویسنده، به درک عمیق تر از پیچیدگی های توسعه شهری تهران کمک شایانی می کند.

یکی از دستاوردهای اصلی این کتاب، تحلیل فرآیند کلان شهر شدن تهران نه فقط به عنوان یک رشد جمعیتی، بلکه به عنوان نتیجه یک روند برنامه ای و سیاست گذاری های شهری است. ارجمندنیا به خوبی نشان می دهد که چگونه تصمیمات کلان در دوره های مختلف تاریخی، از دوره صفویه تا جمهوری اسلامی، بر سیمای کالبدی، عملکردی و اجتماعی شهر تأثیر گذاشته اند. این رویکرد، به خواننده دیدی جامع از عوامل پیدا و پنهان در توسعه شهری می دهد.

همچنین، کتاب به بررسی عمیق مولفه هایی نظیر تحولات جمعیتی، گسترش وسعت شهر، نقش محلات در هویت شهری، و تاثیر نهادهایی مانند شهرداری بر توسعه می پردازد. این نگاه چندبعدی، کتاب را به منبعی ارزشمند در حوزه مطالعات شهری تبدیل کرده است. در کنار آن، نویسنده به چالش های پیش روی تهران معاصر، از جمله آلودگی هوا، عدم تعادل ها در توسعه، و تلاش برای گذار به شهر الکترونیکی تهران نیز اشاره می کند که نشان دهنده نگاه واقع بینانه و به روز او به مسائل شهری است. این ترکیب از تحلیل تاریخی، کالبدی، جمعیتی و برنامه ریزی شهری، این اثر را به منبعی ضروری برای هر کسی که به دنبال فهم عمیق تهران است، تبدیل کرده است.

خواندن این کتاب برای چه کسانی ضروری است؟

کتاب «تهران چگونه کلان شهر شد؟» نوشته اصغر ارجمندنیا، اثری است که مخاطبان گسترده ای را در بر می گیرد و برای گروه های مختلفی ضروری به نظر می رسد:

• دانشجویان و پژوهشگران: به ویژه در رشته های جغرافیا و برنامه ریزی شهری، شهرسازی، جامعه شناسی، تاریخ و معماری. این کتاب یک منبع دست اول و خلاصه ای مفید از مطالعات شهری تهران را در اختیار آن ها قرار می دهد و به آن ها کمک می کند تا درک عمیق تری از روند توسعه شهری تهران و تاریخ شهرسازی تهران پیدا کنند.

• کارشناسان و متخصصان: فعال در حوزه های توسعه شهری، مدیریت شهری و سیاست گذاری. این افراد نیاز به درک سریع و جامع از ریشه ها و چالش های کلان شهر تهران دارند تا بتوانند تصمیمات آگاهانه تری در کار خود اتخاذ کنند. مباحثی مانند برنامه ریزی شهری تهران و شهرداری تهران و توسعه شهر برای آن ها از اهمیت بالایی برخوردار است.

• علاقه مندان عمومی: به تاریخ، فرهنگ و تحولات شهری تهران. کسانی که مایلند دیدگاه های تخصصی در مورد چگونگی شکل گیری پایتخت ایران به عنوان یک کلان شهر را بیاموزند و به تحولات جمعیتی تهران یا جغرافیا و شهرسازی تهران علاقه مند هستند.

• خوانندگانی که قصد خرید یا مطالعه کتاب را دارند: و می خواهند قبل از صرف زمان و هزینه، از محتوای اصلی و رویکرد کتاب مطلع شوند. معرفی کتاب تهران چگونه کلان شهر شد و فهرست مطالب کتاب تهران چگونه کلان شهر شد در این راستا برایشان مفید خواهد بود.

در مجموع، این کتاب نه تنها یک منبع آکادمیک، بلکه راهنمایی کاربردی برای هر کسی است که می خواهد تهران را فراتر از روزمرگی هایش، از منظر تاریخ و توسعه بشناسد.

نتیجه گیری: درس هایی از تهران چگونه کلان شهر شد؟

در پایان این سفر تحلیلی به کتاب تهران چگونه کلان شهر شد؟ نوشته اصغر ارجمندنیا، درمی یابیم که پایتخت ایران، نمادی از فرآیندهای پیچیده شهری و چالش های مداوم توسعه است. این کتاب، با نگاهی جامع و تحلیلی، نه تنها تاریخچه گسترش تهران را روایت می کند، بلکه به عمق دلایل و روش هایی می رود که این شهر را به جایگاه کنونی اش رسانده اند. نویسنده با دقت، مراحل مختلف رشد شهری را بررسی کرده و تاثیر عوامل گوناگون از جمله روند تبدیل تهران به کلانشهر، مشکلات کلانشهر تهران و نقش نهادهای مدیریتی را روشن ساخته است.

درس اصلی این کتاب، اهمیت برنامه ریزی جامع و پایدار برای توسعه شهری است. تهران، با وجود تمام رشد و دگرگونی هایش، همچنان با چالش های بزرگی نظیر آلودگی، عدم تعادل های فضایی و ترافیک دست و پنجه نرم می کند. این مسائل، نتیجه ی مستقیم یا غیرمستقیم همان روند توسعه ای است که ارجمندنیا آن را به تصویر می کشد. کتاب، ما را به تفکر عمیق تر در مورد فرصت ها و تهدیدهای پیش روی تهران دعوت می کند و بر لزوم اتخاذ رویکردهای نوآورانه برای آینده تهران در شهرسازی تاکید می ورزد. در نهایت، این اثر نه تنها دیدگاه های ما را نسبت به پایتخت وسیع تر می سازد، بلکه الهام بخش اندیشیدن به راهکارهای پایدارتر برای شهرهای آینده است.