۵ عامل مهمی که والدین باید در فرآیند یادگیری کودکشان به آن‌ها توجه کنند

شاید دغدغه بسیاری از والدینی که کودک دانش آموز دارند، بحث تمرکز و یادگیری آن‌ها است. یادگیری فرآیندی پیچیده است که ممکن است تحت تاثیر عوامل مختلف درونی مانند هوش، استعداد، انگیزه، علایق، باور‌ها و نگرش‌های کودک قرار گیرد یا متاثر از عواملی خارج از کنترل او مانند محیط خانه، مدرسه و جامعه باشد. بخش مهمی از عوامل بیرونی می‌تواند با کنترل والدین و نظارت درست والدین تاثیر مثبتی بر روند یادگیری کودک داشته باشد. اگر شما هم دانش‌آموز در خانه دارید که با وجود داشتن هوش و استعداد کافی، روند کندی را در تمرکز و یادگیری درس‌ها دارد، این می‌تواند هشداری برای والدین باشد تا با دیدی بهتر به این قضیه نگاه کنند. شاید به عنوان والدین برخی از موضوعات مربوط به کودک برایمان اهمیت زیادی نداشته باشد. این در حالی است که همین موضوع کوچک می‌تواند عامل افت تحصیلی و عدم یادگیری و تمرکز کودک در دوران تحصیل باشد. در ادامه سعی شده برخی از مهم‌ترین مهارت‌هایی که والدین از طریق آن می‌توانند به یادگیری و تمرکز بیشتر کودکانشان کمک کنند یا حتی باعث پیشرفت تحصیلی‌شان شوند، بپردازیم:

تغذیه مناسب

تغذیه برای دانش‌آموزان به دلیل این که در مرحله رشد و یادگیری قرار دارند، بسیار مهم است. ویتامین‌ها و مواد معدنی حاصل از تغذیه سالم یکی از منابع اصلی تامین انرژی برای بدن، تأثیر بسزایی بر فعالیت ذهنی افراد دارد؛ بنابراین جهت بهبود یادگیری در کودکان نباید از تغذیه آن‌ها غافل شد. کودکانی که تغذیه مناسبی ندارند، قدرت یادگیری کمتری نسبت به بقیه همسالان خود دارند. کودکی که بدون صبحانه به مدرسه می‌رود ممکن است بعد از چند ساعت دچار افت قند خون شده و انرژی‌اش برای یادگیری کم شود. صبحانه بخش مهمی از رژیم غذایی کودک است که به او کمک می‌کند تا بهتر تمرکز کرده و انرژی مورد نیاز را در طول روز داشته باشند. از این رو والدین باید بر وعده صبحانه سالم فرزندان خود تأکید داشته باشند.

والدین بهتر است برای تغذیه فرزندشان از مواد غذایی طبیعی و سالم استفاده کرده و در برنامه غذایی آن‌ها انواع میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، منابع پروتئینی سالم و … بگنجانند. اگر رفتار‌های تغذیه‌ای نامطلوبی دارند سعی کنند آن‌ها را اصلاح کرده و تا جایی که امکان دارد از مواد قندی و یا خوراکی‌های حاوی مواد افزودنی استفاده نکنند چرا که اثرات منفی بر یادگیری کودکان می‌گذارد.

خواب کافی و مناسب

خواب کافی و مناسب نیز به یادگیری کودک کمک زیادی می‌کند. متاسفانه امروزه شاهد آن هستیم که بسیاری از والدین به این موضوع اهمیت چندانی نمی‌دهند و بچه‌ها تا پاسی از شب در کنار والدینشان بیدار هستند. اگر کودک خواب کافی و مناسبی نداشته باشد. این موضوع می‌تواند باعث کاهش توجه و تمرکزاش شود. همچنین خواب آلودگی در طول روز، از جمله در مدرسه، می‌تواند مانعی برای پیشرفت تحصیلی او باشد. خواب کم می‌تواند مانع رشد بخش‌هایی از مغز شود که در تصمیم‌گیری‌های خوب نقش داشته و احتمال انتخاب‌های نادرست را افزایش می‌دهد. کم خوابی می‌تواند به مسائل عاطفی و مشکلات رفتاری کمک کرده و بر پیشرفت تحصیلی تأثیر بگذارد؛ بنابراین والدینی که می‌خواهند فرزندانشان در مدرسه موفق شوند باید خواب کافی و مناسب را برای کودکان‌شان جدی بگیرند.

بازی و ورزش

ورزش و بازی یکی از عوامل موثر بر سلامتی کودک است. علاوه بر تاثیراتی که بر رشد جسمانی کودک دارد، می‌تواند برای سلامت روحی و روانی او هم موثر باشد. همه کودکان در طول روز نیاز به بازی و تخلیه انرژی دارند؛ بنابراین نباید به بهانه درس خواندن، فرصت بازی را از آن‌ها بگیریم. دانش آموز می‌تواند استرس زیادی را در مدرسه یا زندگی شخصی خود تجربه کنند؛ بنابراین فعالیت بدنی یک راه طبیعی برای جلوگیری از اثرات منفی استرس بر روی کودک است. مطالعات نشان می‌دهد افرادی که فعالیت بدنی و ورزش را وارد زندگی خود می‌کنند، از نظر اجتماعی نیز فعال هستند و اعتماد به نفس بیشتری دارند که منجر به ارتباطات اجتماعی مثبت در بین مردم به ویژه دانش آموزان می‌شود؛ بنابراین بهتر است والدین ساعاتی از وقت خود را صرف بازی و ورزش کردن با فرزندان شان کنند.

تشویق کردن کودک

یکی دیگر از عواملی که می‌تواند بر روی یادگیری کودکان موثر باشد، تشویق کودک به تلاش و پیشرفت در یادگیری، حتی در مواقعی که به طور کامل موفق نشده، است. یادگیری نیازمند انگیزه است. هیچ انگیزه‌ای بهتر از جایزه دادن برای کودکان نیست. این تشویق‌ها حتی می‌تواند به شکل کلامی باشد. پس از عملکرد درست دانش آموز در فرآیند یادگیری استفاده از کلماتی مانند، خوب، عالی و آفرین در افزایش علاقه و انگیزه او بسیار مؤثر است.

تنبیه شدید کودکان و نوجوانان در قبال انجام رفتار نامطلوب ممکن است موقتا به حذف آن رفتار در کودک بیانجامد، ولی در بیشتر مواقع به بروز رفتار‌های جبرانی انتقام جویانه و ضد اجتماعی منجر خواهد شد یا مشکلات هیجانی دیگری را به بار می‌آورد. در حالی که تشویق و تقویت رفتار مثبت کودکان، سبب شکل گیری عادات مطلوب در آنان می‌شود به طوری که انواع تشویق مستقیم، عملکرد دانش آموز را تقویت می‌نماید و همچنین روش‌های غیر مستقیم تشویق، نیز باعث افزایش کارایی دانش آموزان می‌گردد.

آرامش در فضای خانه

محیط یادگیری از جمله عواملی است که می‌تواند نقش به سزایی در یادگیری کودکان داشته باشد. والدین باید بدانند که کودکان مسوول خستگی آن‌ها نیستند. کودکان برای یادگیری و تحصیل نیاز به فضایی شاد و روابط دوستانه دارند. از این رو والدین باید فضای حاکم بر خانه را به گونه‌ای مدیریت کنند که برای کودک آرامش به ارمغان آورد. درگیری میان والدین یا با فرزندان در شکل‌گیری نگرانی، اضطراب و عدم تمرکز برای درک مطالب درسی تاثیرگذار زیادی دارد.