یک روایت از جهادگران در عملیات بیت المقدس

اواسط اردیبهشت 1361 برای عملیات آزادسازی خرمشهر به منطقه برگشتیم. اغلب نیروهای مان را که بیش از یکصد نفر بودند، برای عملیات بردیم. از رقابیه تا جایی که باید مستقر می شدیم، 150 کیلومتر فاصله بود.

به گزارش نتکانف، بهره گیری از انگیزه های دینی و میهنی برای آزادسازی خرمشهر، طراحی مناسب و برنامه ریزی شده، انسجام ارتش و سپاه، سرعت عمل، راهکار عبور از رودخانه، گستردگی منطقه نبرد، تاثیرات منطقه ای و بازتاب جهانی، عواملی هستند که زوایای گوناگون نبرد بیت المقدس را نسبت به سایر نبردهای دوران 8 سال جنگ تحمیلی متمایز می کنند و باعث می شود که نبرد بیت المقدس و آزادی خرمشهر قله افتخارات هشت سال دفاع مقدس محسوب شود.

روایت حسین دولتی

حسین دولتی از رزمندگان و اعضای جهاد سازندگی استان سمنان در دوران دفاع مقدس، در بخشی از کتاب خاطرات خود «جنگ، منهای اسلحه» به بیان اقدامات جهادی خود و دیگر جهادگران در هموارسازی جاده های منطقه عملیاتی بیت المقدس پرداخته است:

 اواسط اردیبهشت 1361 برای عملیات آزادسازی خرمشهر به منطقه برگشتیم. اغلب نیروهایمان را که بیش از صد نفر بودند، برای عملیات بردیم. از رقابیه تا جایی که باید مستقر می شدیم، 150 کیلومتر فاصله بود.

در مسیر، وقتی از اهواز عبور کردیم، هیچ کس جز رزمندگان در شهر نبودند. شهر کاملاً تخلیه شده بود. آن قدر شهر خلوت بود که با تریلی از هر خیابانی که می خواستیم رد می شدیم. توپخانه دشمن هم مرتب اهواز را می زد.

محل استقرار ما در جاده اهواز به خرمشهر، در پانزده کیلومتری اهواز و نزدیک ایستگاه قطار بود.

مرحله اول عملیات شروع شد. در مقر، جلسه ای خصوصی با فرماندهانمان، ابوالفضل حسن بیگی و مسیولان ستاد گرفتیم. آنجا به ما گفتند که باید چه کاری انجام بدهیم.

سمت چپ ما رودخانه کارون بود. زمین های کشاورزی زیادی به چشم می خورد؛ ولی چند سالی می شد که کسی در روستا نبود تا کشاورزی کند. از وسط زمین های کشاورزی گذشتیم تا به نخلستان ها رسیدیم.

از ما خواستند یک راه فرعی از وسط نخلستان ها به سمت دارخوین بزنیم. می خواستند از این راه، دشمن را در سمت غرب کارون غافل گیر کنند.

از همان روز کار را شروع کردیم. باید طوری کار می کردیم که کسی متوجه نشود. مسیری نبود که ما آن را ادامه بدهیم. تقریباً بیراهه بود و باید خودمان جاده می ساختیم. شش نفر بودیم. یک گریدر راه را صاف می کرد و می رفت.

با کامیون های لیلاند و تریلی با تانکر بیست هزار لیتری، نفت سیاه می پاشیدیم. من تریلی داشتم. مسیری که باید آماده می کردیم، حدود سی کیلومتر بود.

روزی سه چهار بار نفت سیاه را از شرکت نفت بار می زدم و روی جاده می پاشیدم. سمت راست ما خط مقدم بود و در فاصله پانصد متری، نی های بلندی دیده می شد. ما این طرف نیزار بودیم و دشمن آن طرف. بین ما هم آبی بود که از کارون می رفت.

با ماشین از پشت نی ها می رفتم؛ ولی چون ارتفاع ماشین زیاد بود، دیده می شد. رزمنده هایی که آنجا بودند، اعتراض می کردند و می گفتند: اینجا نیا! به هوای تو ما رو هم می زنن ولی ما باید جاده را احداث می کردیم.

به فرمانده گفتم رزمنده هایی که در مسیر مستقر هستند، اعتراض می کنند که ماشین شما باعث می شود سنگرهای ما زیر آتش دشمن برود. فرمانده گفت: شب برو تا توی دید دشمن نباشی و رزمنده ها هم ناراضی نباشن. بعدازآن، فقط شب برای نفت پاشی می رفتم؛ ولی شب هم مشکلات زیادی داشتم. مسیر را نمی دیدم و گاهی گله های گراز از جلوی ما رد می شدند.

آن شب تا اذان صبح در خط بودم. مرحله دوم عملیات بود. نزدیک اذان به مقر برگشتم. تیربارهای دشمن یکسره کار می کرد و تمام بیابان روشن شده بود.

نماز خواندم و در کانتینر خوابیدم. ساعت هشت صبح، یکی مرا صدا کرد و گفت: حاجی، بلند شین که عراق رفت. با تعجب پرسیدم: عراق کجا رفت؟! گفت: عقب نشینی کردن.

باورمان نمی شد. گفتم: من دو ساعت قبل، از منطقه اومدم. یکسره عراق داشت می کوبید. چطور الان ول کرد و رفت؟! بنده خدا قسم می خورد که باور کنید دشمن فرار کرده و آن طرف هیچ کس نیست.

بازهم باور نکردم. بلند شدم تا خودم ببینم. سوار تویوتا شدم و تا جایی که جاده را بریده بودند تا آب رهاشده به کارون برگردد، رفتم. دیدم تعداد زیادی از رزمنده ها آنجا ایستاده اند. جمعیت را که دیدم، باورم شد عراق منطقه را تخلیه کرده است. آن ها برای اینکه محاصره نشوند تا مرز عقب نشینی کرده بودند.

نزدیک صد متر از جاده را آب برده بود. رزمنده ها ایستاده بودند و نمی دانستند چطور از آب رد شوند. ابوالفضل حسن بیگی گفت: برو لودر رو بیاور. چند لودر و بلدوزر برای شب عملیات در خط استتار کرده بودیم. رفتم تریلی را برداشتم و یک بلدوزر و یک لودر را بار زدم.

راه باز شده بود. اول پیاده ها از جاده رفتند و بعد آمبولانس ها و بعد هم ماشین های سبک ولی به من اجازه ندادند بروم. گفتند منتظر بمون تا جاده سفت بشه. تریلی را پارک کردم و پیاده شدم. کمی جلوتر رفتم. داخل آب، گونی چیده بودند و رزمنده ها از روی گونی می پریدند. اطرافش پر از مین بود. می آمدند روی خط آهن و از روی آن عبور می کردند.

از خط آهن رد شدم و به نیزارها رسیدم. در همین حال بودم که گفتند: جلوتر نیا! اومدی وسط میدان مین! گفتم: از روی خط آهن اومدم. گفتند: این تله س.از همون جاهایی که پاگذاشتی و اومدی، برگرد. تعدادی از رزمندگان مشغول خنثی کردن مین بودند.

تا ساعت سه بعدازظهر آنجا بودم و سپس از جاده اهواز خرمشهر به سمت مرز رفتم. عراقی ها کل مسیر را با بلدوزر شخم زده بودند. همه جا پر از چاله بود و این موضوع، سرعت پیشروی ایرانی ها را کند می کرد.

جلو رفتم تا به پادگان حمیدیه رسیدم. شب آنجا ماندم. صبح مسیر را ادامه دادم تا به قرارگاه امام رضا (ع) در هشتاد کیلومتری جاده اهواز خرمشهر رسیدم. آنجا ایستگاه راه آهن بود که حسینیه نام داشت. این ایستگاه زمانی فعال بود که عراقی ها از بصره به آنجا می آمدند یا از ایران می خواستند به عراق بروند. جاده اهواز به بصره ارتفاع زیادی داشت. عراق این جاده را به عنوان سنگر در اختیار گرفته بود.

در مرحله سوم عملیات، در قرارگاه امام رضا (ع) مستقر شدیم تا جاده اهواز به بصره را بازسازی کنیم. برای عملیات های بعدی و پشتیبانی نیروها که در آن منطقه مستقر بودند و عملیات می کردند، نیاز به این جاده بود. جاده سه متر عرض داشت و خیلی خراب بود. باید به طور اساسی آن را بازسازی می کردیم.

شب و روز کارم جاده سازی و نفت پاشی بود. عراقی ها هرچه در مسیر بود، از تیر برق و ریل و تخته را جمع کرده و برای خودشان سنگر درست کرده بودند. هر ماشین که رد می شد، کلی گردوخاک راه می افتاد. من هم مدام در مسیرهای پرتردد نفت می پاشیدم تا گردوخاک کمتر شود.

شب مرحله سوم عملیات بیت المقدس، در شلمچه مشغول نفت پاشی بودم. ساعت دوازده یا یک نصفه شب بود که از خط برگشتم. به من گفتند: حاج آقا حسن بیگی گفته توی رقابیه جلسه داریم. باید بیای.

با چند تا از بچه ها راه افتادیم. به پادگان حمیدیه رسیدیم. شب آنجا خوابیدیم و صبح حرکت کردیم. در راه، از دامادمان، علی اصغر کلامی صحبت می کردند که چهارتا بچه دارد و دو تا از آن ها دوقلوی چندروزه هستن. شک کردم. همه ناراحت بودند. پرسیدم: اتفاقی براش افتاده؟ گفتند: شهید شده.

علی اصغر به عنوان راننده بلدوزر در رقابیه مستقر بود. گفتند: سوار ماشین بوده که توی رود کرخه افتاده و آب اون رو با خودش برده. نگران خواهرم بودم که چطور این خبر را به او بدهم.

به همان جایی رفتیم که علی اصغر در آب افتاده بود. باید پیدایش می کردم. سوار قایق شدیم و رفتیم. سمت پایین رودخانه، پشت یک درخت گیرکرده بود. به شکم روی آب افتاده بود. او را برگرداندم. خودش بود.

سریع از داخل ماشین پتو آوردیم و او را داخل پتو گذاشتیم و به عقب منتقل کردیم. به بستگانم در سرخه زنگ زدم و خبر دادم که علی اصغر شهید شده و پیکرش را فردا ظهر می آورم.

شادی آزادی خرمشهر و غم فراق یاران

خرمشهر آزادشده بود و همه خوشحال بودند. من هم خوشحال بودم ولی وقتی چشمم به پیکر علی اصغر می افتاد، غم و اندوه وجودم را فرامی گرفت. به خواهرم فکر می کردم و چهار فرزندی که باید بدون پدر، بزرگ می کرد.

بعد از مراسم هفتم شهید، می خواستم دوباره به جبهه برگردم. همسرم مخالفتی نکرد. اگر صبر و همراهی اش نبود، نمی توانستم راهی جبهه شوم.

وقت رفتن گریه کرد و گفت: من بعد از شما چی کار کنم؟ گفتم: مرگ و زندگی دست خداس و ما هم باید راضی به رضای خدا باشیم. شما هم راضی باش تا اجرت ضایع نشه. همسرم پیش پدر و مادرم بود و آن ها هوایش را داشتند تا بتوانند با خاطرجمع به جبهه بروم.

منبع:

اصغر زاده چوبدار، محمد، جنگ منهای اسلحه، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس: نشر مرزوبوم، تهران 1402، صص 125، 126، 127، 128، 129، 130، 132، 133

پایان خبر نتکانف