داستان عجیب پیراهن تیم ملی ایران

آفتاب نیوز :

در روز هایی که فوتبال ایران در عرصه ملی شگفتی چندانی برای مخاطبانش ندارد و دستاوردی هم به جا نگذاشته، شاید پرداختن به این موضوع که چرا خبری از طراحی پیراهن جدید برای تیم ملی ایران نیست، چندان متناسب با شرایط کنونی نباشد. با وجود آن، کیست که نداند جزییات قرار است تشکیل دهنده کلیات باشند و اگر همین حداقل ها به درستی رعایت نشود، نتیجه اش یک شکست مدیریتی دیگر خواهد بود.

در داستان پیراهن تیم ملی، مدیران مختلفی که بر صندلی فدراسیون فوتبال نشسته اند، طعم شکست را چشیده اند. حالا به غیر از محمد دادگان، بقیه کم و بیش، توفیقی هم نداشته اند. توفیق به این معنی که رییسی در آن حد از حرفه ای گری زمام امور را به دست نگرفته تا بتواند از طریق اسپانسر تهیه کننده لباس، پول خوبی نصیب ایران کند.

فدراسیون فوتبال ایران در زمره معدود فدراسیون های رنکینگ زیر 50 فیفا محسوب می شود که پولی بابت پوشیدن لباس با برند های مختلف نمی گیرد. فاجعه این یکی وقتی بیشتر به چشم می آید که مشخص شود بخش اعظمی از درآمد فدراسیون های فوتبال کشور های مختلف از همین طریق حاصل می شود. فدراسیون هایی که اصول حرفه ای را از بر هستند، با بستن قرارداد های حرفه ای و بعضا طولانی مدت، میلیون ها دلار از این طریق کسب درآمد می کنند. در ایران، ولی این مسیر کاملا وارد کانال غیرحرفه ای شده و حتی دیده شده که فدراسیون برای پوشیدن لباس یک برند، به آن ها پول هم پرداخت کرده است! این همان شاهکاری است که در جام جهانی روسیه رقم خورد. فدراسیون برای اینکه بتواند تیم را با لباس آدیداس به جام جهانی بفرستد، قراردادی تجاری منعقد کرد که 30 درصد هزینه لباس های مورد نیاز را بپردازد، ولی در عوض از سود فروش آن لباس ها در سراسر دنیا (!) شریک شود.

تبلیغ
خودرو45 برای وقتت ارزش قایله! ماشینتو یک روزه نقد می کنه.
درخواست فروش
yn-ad
نتیجه کاملا مشخص بود؛ عملکرد ایران در جام جهانی و البته عدم رعایت کپی رایت در ایران، اجازه نداد تا این قرارداد غیرحرفه ای منتج به درآمدزایی شود. بحث پیراهن تیم ملی در ادوار مختلف هم خبرساز بوده است. اینکه چرا ایران نباید مثل تیم های مطرح دنیا از برند های کلاس جهانی استفاده کرده و از کنار آن درآمدزایی کند، یک بحث است. بحث دیگر اینکه حتی در استفاده از برند های داخلی هم قواعدی که سودی به فوتبال ملی برساند، چندان رعایت نمی شود. برای رسیدن به این بخش ابتدا بهتر است به طورکلی لباس هایی که تیم ملی در ادوار مختلف به تن داشته مورد بررسی قرار بگیرد.

آدیداس محبوب ترین برندی است که تیم ملی به تن کرده؛ آن هم بیش از یک دوره جام جهانی. پوما هم دیگر برند معروفی است که لباس های این برند در جام جهانی به تن بازیکنان تیم ملی نشسته. اتفاقا همکاری با این برند آلمانی ظاهرا تنها همکاری در زمینه تهیه لباس برای تیم ملی است که دستاورد مالی داشته و فدراسیون از پوما برای پوشیدن و تبلیغ این لباس پول گرفته است. برند نه چندان معتبر لگیا هم روزگاری بر تن تیم ملی نشسته است. آل اشپرت آلمانی هم دیگر نمونه ای از برند خارجی است که تیم ملی به تن کرده و با آن حکایت ها داشته است. اتفاقا دستورالعمل بستن قرارداد با آل اشپرت حتی با وجود غیرحرفه ای بودن از دیرباز در دستور کار روسای مختلف قرار گرفته و ظاهرا قرار نیست تغییری حاصل شود.

ماجرا از این قرار بود که برای جام جهانی 2014 برزیل، ایران تنها کشور حاضر در جام بود که برند آل اشپرت را به تن داشت؛ یک تبلیغ بزرگ در سطح جهانی برای برندی کمترشناخته شده در دنیای فوتبال. با وجود این، مسیولان فدراسیون فوتبال از همین قرارداد هم نتوانستند پولی به جیب بزنند. آن ها از این خوشحال بودند که با برند مربوطه توافق کرده بودند تا سقف مشخصی مثلا 350 هزار دلار، لباس و تجهیزات ورزشی به صورت رایگان دریافت کنند و در صورت نیاز به مصرف بیشتر، آن وقت مابقی اجناس را با اعمال تخفیف خریداری کنند. داستان وقتی پیچیده تر شد که مشخص شد تعدادی از لباس هایی که به دست فدراسیون فوتبال ایران می رسد نظارت اصل برند آلمانی را ندارد و از کیفیت مطلوبی هم برخوردار نیست.

چنین شد که برای دوره بعدی جام جهانی، فدراسیون به اصرار کارلوس کی روش دوباره به سمت آدیداس چرخید تا این بار باز هم تیم ملی برند معتبری به تن کند. فدراسیون قرارداد همکاری با آدیداس را تنظیم کرد، ولی دولت هم مانع از محقق شدن کامل یک قرارداد حرفه ای شد. آن زمان شایعه شد که وزارت صمت مصوب کرده هر برند خارجی که قرار است در این زمینه با ایرانی ها همکاری کند، باید بخشی از تولیداتش را به داخل ایران بیاورد؛ پیشنهادی که باعث شوکه شدن مسیولان آدیداس شده بود و قرارداد از حالت اسپانسری به تجاری تغییر کرد تا نه تن ها ایران پولی از آدیداس نگیرد، بلکه مجبور شود برای تهیه لباس به آن ها پول هم بدهد. پس از این کش و قوس ها دوباره تصمیم بر این گرفته شد تا ایران برند ایرانی را امتحان کند.

البته پس از آنکه درخواستش برای مزایده از سوی برند های خارجی نادیده گرفته شد، دیگر چاره ای به غیر از پوشیدن برند ایرانی نبود. جالب آنکه در این همکاری هم باز فدراسیون پولی عایدش نمی شود و ظاهرا لباس ها به صورت رایگان در اختیار تیم ملی قرار می گیرد. رییس و دیگر مسیولان فدراسیون فوتبال هم به همین مقدار که قرار نیست در این زمینه پولی هزینه کنند، رضایت دارند.

حالا مشخص نیست سرنوشت تهیه کننده پوشاک تیم ملی در ادامه مسیر به کجا کشیده شود، ولی از آنجا که برند معتبری پا پیش نمی گذارد و فضای شعار حمایت از کالای داخلی هم همچنان داغ است، بعید است در آینده ای نزدیک چنین رویه ای تغییر کند. با این حال حداقل در این میان باید پارامتر های اولیه رعایت شود. یکی از آن ها نیاز به رونمایی از لباس های جدید است. این روز ها و پس از برگزاری رقابت های جام جهانی و جام ملت ها، کشور های مختلف از لباس های جدید خود رونمایی کرده تا فصلی نو را رقم بزنند. در ایران، ولی برعکس دیگر کشور ها هنوز خبری از طراحی و تهیه پیراهن جدید برای تیم ملی نیست و بازیکنان هنوز همان پیراهن های دو تورنمنت اخیر را به تن می کنند. نوعی درجا زدن آزاردهنده که علاوه بر برجسته کردن ضعف مدیریت در این زمینه، نیاز به خلاقیت طراحی و نوآوری را هم داد می زند.

بعید است کسی در فدراسیون حتی این روز ها به ذهنش خطور کرده باشد که نیاز به طرحی جدید برای پیراهن های تیم ملی است تا این تیم حداقل در جزییات از سایر رقبا عقب نیفتند؛ هرچند در کلیات هم نیاز به طرحی نو در مدیریت فوتبال است تا این رشته دوباره همان شور و هیجانی را که پیش تر نزد مردم ایجاد می کرد، بازآفرینی کند.