کاش مهدی هاشمی با داریوش مهرجویی کار می کرد

آفتاب نیوز :

مهدی هاشمی با فیلم «آغوش باز» (بهروز شعیبی) در جشنواره امسال حاضر بود؛ بازیگری که در چهار دهه گذشته حافظه ما را از بهترین کیفیت حضور خود انباشته. او بهترین بهانه برای مروری است که نشان می دهد چگونه بازیگران بزرگ بخش مهمی از زندگی مردم می شوند.

زمستان

1376

دوشنبه تلخی داشت به شب می رسید. شهر را بمب دشمن و من را بهانه دوست به هم ریخته بود. عبور هواپیمای دشمن در سحر از بالای شهر با غرش توپ ها به سلامت تمام نشد و سنگینی بمبی روی سبکی سقف خانه ای در حوالی بستر خواب چند زن و کودک را به خاکستر کشاند. همه شهر داغ دیده و سوگوار راهی نشانی حادثه شدند. هر جنازه معصوم که از ویرانه می رهید، انگار خیشی بر جان جمعیت کشیده می شد. غم و خشم راه رفتن را بسته بود و بلندگوی «متفرق شوید» شنیده نمی شد. همشهریان سوگوار دنبال مفری برای به خود آمدن به خانه ها برگشتند. جایی که تصاویر سیاه و سفید بعد از جمع شدن سفر ها گسترده می شد. یکی از آن مردم من بودم. تلخ تر از بقیه. دوستم بی وداع رفته بود و من مانده بودم و تنهایی و شهر غم آجین. سوسوی چراغ ها و صدای موذن ها چاره ای برای تحمل غروب جز خیره شدن به سقف نبود. غم های کوچک را باید با غم های بزرگ مداوا کرد. تلویزیون ها روشن بود، مردم روبه روی شان نشسته و «افسانه سلطان و شبان» برابرشان گشوده بود. شیرزاد از وطن بریده شده، دلتنگ خانه و خانمان نی را برداشت و نواخت. صدای نی از کنار ترانزیستور ها در اتاق ها پیچید. صورت معصوم شیرزاد و صوت محزون نی از گوش ها می گذشت روی جان ها می نشست. اشک این بهانه جوی جاری دیگر جای تحمل نمی گذاشت. شهر خاک زخم را به مرهم نی شست و برای من حکایت جدایی شد که هرگز به پایان نرسید. اسم بازیگر را در تیتراژ همه می دانستند. هم سلطان و هم شبان. چاره شهر غم گرفته و دل ترکیده ما شد مهدی هاشمی.

بهار

1377

چهارسو جای سوزن انداختن نداشت. جا گرفتن سخت و جادادن به خود محال. شایعه اجرای آخر همه را از تهران کشانده بود به زیرزمین تیاترشهر. برخوانی بیضایی خواهان فراوان داشت. جمعیت جم نمی خورد و رسیدن به سکو های محدود به پرواز محتاج. کسی همه را ساکت کرد و خواست که جاماندگان برای آغاز اجرا دست خالی برگردند. چند نفر رفتند و چند نفری ماندند. من بین رفتن و ماندن معطل با تکانه لولای در و تکانه پشت سری ها کشیده شدم به سویی از چهارسو. چاره ایستادن بود. در بسته شد و همه جا تاریک. سر های مانع خم شدند و صدا های مزاحم خاموش. بندار و جم روی سکو آمدند؛ سنگین و سهمگین. دیدن آنچه روی سکو می گذشت و شنیدن آنچه بر زبان می آمد برای ایستادگان و فشردگان مهیب. انگار افکنده رویینه دژ برساخته جم بودیم. همچون بندار. چاره تحمل بود. چون کسی که چشم من او را جسته و برگزیده بود برای دیدن، مرد نه چندان بلندبالایی که چست و چابک می چرخید و می گرفت و می پراکند. آن ایستادن چند ساعته و شنیدن حرف های چندهزار ساله به جز تماشای آن مرد تحمل نمی شد. او توانسته بود بندار باشد و ما را از خستن و خستگی و خوابیدن برهاند. در کاغذ ارزانی که دست همه آمدگان برخوانی بود روبه روی اسم بندار آمده بود مهدی هاشمی.

پاییز

1386

مسافر جلویی کوتاه نمی آید و مضمون کوک کرده که دلش خون است از دست دکتر و پرستار و همه سفیدپوشان یک درمانگاه که چطور درمان 70 تومانی را برایش 170 تومان باد کرده اند. به معاینه خودش چیزیش نبوده. اصلا اگر بچه ها در خانه اصرار نمی کردند روز جمعه مداوا معنی ندارد. کجا برود. داروخانه های شبانه روزی فقط چسب زخم می فروشند و دکتر های کشیک و پرستاران شیفت شاکی از جمعه کاری پیش خودشان زمزمه می کنند که مریض مرض دارد روز تعطیل سرش درد گرفته و پایش خم شده وگرنه برود مثل آدم شنبه بیاید کلینیک جمعه کجا بلند شده هلک هلک که ای سرم. مسافر پشت راننده تک مضرابی می آید که همه جا همین است؛ خصوصی و دولتی ندارد. بیمه و آزاد به چه معنی. من و مسافر کناری ساکت منتظر سررسیدن مقصدیم که ترافیک ناغافل مثل تیر غیب نازل شده و بحث را گل انداخته. خدا پدر راننده را آمرزیده بود که فرزند ساکتی تربیت کرده که چانه اش فقط به لبخند باز می شود و قصد نداشت منظر بحث را سه گانه کند. به یکباره مسافر کناری که مرد جهان دیده ای بود به قصد ختم جلسه تکانی خورد و رای داد که راندن همه با یک چوب کار درستی نیست. شاهدش برای مثال پزشک متعهد را نه از میان کادر درمان که از محصولات سیمافیلم رو کرد. مسافر جلویی طعنه زد که مگر در فیلم ها دکتر باانصاف پیدا شود. مرد گفت فیلمش واقعی است. مسافر پشت راننده گفت دیده ام و خواست نقدی را نیش کند که مرد سوم کار را تمام کرد. مهدی هاشمی خیلی واقعی بازی کرده. آقا من اینجا پیاده می شوم.

زمستان

1391،

11بهمن است. یک شب قبل از شروع جشنواره سی و دوم فجر. صندلی های تالار وحدت پر است از آدم. به رسم تازه بزرگداشت ها را انداخته اند به شب افتتاح. نوبت بزرگداشت مهدی هاشمی است، اما او تنها نیست. محمد لالی (محمد ذوالفقاری)، چیچو (شمس الدین دولتشاهی) و غلام ژاپنی (غلامحسین میرزایی) از ارباب جمشید همراه مهدی هاشمی روی صحنه هستند. غلامحسین میرزایی می گوید: من از سال 1347 در سینما هستم و تنها افتخارم این است که داریوش فرهنگ «دو فیلم با یک بلیت» را ساخت و مرا در کنار مهدی هاشمی قرار داد. من ممکن است تا 2 سال خواب چنین روزی را هم نبینم. کسی اصلا حواسش به ما نبود. برای نخستین بار غلام ژاپنی تشویق می شود. هاشمی در میان تشویق حضار میکروفن را در دست می گیرد. تبریک می گویم. به دوران جدید سلام می کنم. به امیدی که در ما ایجاد شده است. امشب شب پرافتخاری برای من است چرا که جایزه ام را از دست شریف ترین همکاران 35ساله ام می گیرم.

پاییز

1402،

3 روز از قتل داریوش مهرجویی می گذرد. مهدی هاشمی مبهوت و مشوش به هم ریخته و ناآماده جلو دوربین لرزان و ناشناسی حرف می زند. جایی در فیلم چرخیده در استوری ها می پرسد: چرا نباید از هنرمندان مراقبت کنیم؟ من، اما پرتاب می شوم به سوالی دیگر. چرا جور نشد مهرجویی و هاشمی با هم کار کنند؟