قانون جدید برای گرفتن مهریه

طرح کاهش مهریه به ۱۴ سکه تاکنون به تصویب نهایی نرسیده است. لذا، قانون مهریه ۱۱۰ سکه، کماکان به عنوان ملاک قانونی در کشور لازم الاجراست و زوجین باید بر اساس آن عمل کنند. مسیر دریافت مهریه بر پایه این قانون، پیچیدگی های خاص خود را دارد که آگاهی از آن ها برای هر دو طرف ازدواج ضروری است. مهریه، این حق مالی ارزشمند برای زنان، همواره یکی از ارکان مهم پیوند زناشویی در فرهنگ و قانون ایران به شمار رفته است. با این حال، در طول سالیان، چالش ها و ابهامات بسیاری پیرامون نحوه تعیین، مطالبه و اجرای آن پدید آمده است. گاه اخباری از تغییرات یا طرح های جدید به گوش می رسد که نگرانی هایی را برمی انانگیزد و ابهاماتی را در ذهن زوجین، به ویژه زنانی که قصد مطالبه مهریه دارند، ایجاد می کند. برای مردان نیز، آگاهی از تعهدات و مراحل قانونی، مسیری روشن برای درک حقوق و تکالیفشان فراهم می آورد. این مقاله به عنوان یک راهنمای جامع، کوشیده است تا نوری بر این پیچیدگی ها بتاباند و با ارائه اطلاعات دقیق و به روز، مسیر مطالبه مهریه را بر اساس قوانین فعلی و رویه های قضایی شفاف سازی کند.

شفاف سازی قانون جدید مهریه – آنچه که هست و آنچه که نیست

در میان گفت وگوها و گمانه زنی های فراوان درباره مهریه، یکی از موضوعاتی که ذهن بسیاری را به خود مشغول کرده، خبر قانون جدید مهریه ۱۴ سکه است. تصور کنید در این میان، خبری از طرحی به گوش می رسد که می تواند معادلات را دگرگون سازد و نگرانی هایی را از بابت آینده حقوقی مهریه ایجاد کند. اما واقعیت چیست؟ آیا این طرح به قانون تبدیل شده و ضمانت اجرای مهریه را تا ۱۴ سکه محدود کرده است؟ برای فهم بهتر این موضوع، باید آنچه را که امروز در جریان است، با آنچه که صرفاً در حد یک پیشنهاد باقی مانده، به دقت از هم تفکیک کنیم.

طرح مهریه ۱۴ سکه: پیشنهادی در انتظار

طرح کاهش سقف ضمانت اجرای کیفری مهریه از ۱۱۰ سکه به ۱۴ سکه، موضوعی است که طی سالیان اخیر در مجلس شورای اسلامی مطرح شده و گاه خبر از بررسی های آن به گوش می رسد. این طرح، نه یک قانون تصویب شده، بلکه صرفاً یک پیشنهاد است که مراحل کارشناسی و بررسی را طی می کند. هدف اصلی پیشنهاددهندگان این طرح، کاهش تعداد زندانیان مهریه و تعدیل مهریه های سنگین و غیرمنطقی بوده است تا از این طریق، فشار بر قوه قضائیه کاسته شود و بنیان خانواده نیز با تعهدات مالی معقول تری استوار گردد.

در صورت تصویب این طرح، پیامدهای مهمی متوجه زوجین خواهد بود. از جمله اینکه، برای مهریه های بالاتر از ۱۴ سکه، امکان اعمال ضمانت اجرای کیفری (مانند حبس) وجود نخواهد داشت و وصول آن تنها از طریق معرفی و توقیف اموال زوج امکان پذیر خواهد بود؛ به عبارتی، مهریه های بیش از ۱۴ سکه عملاً به صورت عندالاستطاعه درمی آیند. همچنین، بحث هایی در مورد وضع مالیات بر مهریه های بالاتر از این سقف مطرح شده بود. اما لازم به تأکید است که این تغییرات هنوز رسمیت نیافته اند و تنها در حد یک طرح در مراحل اولیه بررسی قرار دارند. در مقابل، بسیاری از کارشناسان حقوقی و فعالان حقوق زنان، نگرانی های جدی درباره تضعیف حقوق زنان و کاهش پشتوانه مالی آن ها در زندگی مشترک و پس از آن ابراز داشته اند.

قانون مهریه ۱۱۰ سکه: ستون فقرات قوانین جاری

در میانه این ابهامات و گمانه زنی ها، قانونی وجود دارد که همچون ستونی محکم، مسیر را روشن نگه داشته است: ماده ۲۲ قانون حمایت از خانواده. این ماده صراحتاً بیان می کند که هرگاه مهریه در زمان وقوع عقد تا یکصد و ده سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن باشد، وصول آن مشمول مقررات مربوط به اجرای محکومیت های مالی است. این یعنی برای تا سقف ۱۱۰ سکه مهریه، مرد بدون نیاز به اثبات تمکن مالی، باید نسبت به پرداخت آن اقدام کند و در صورت عدم پرداخت و نداشتن اموال کافی، مشمول ضمانت اجرای کیفری (که می تواند شامل بازداشت موقت باشد) خواهد شد.

بنابراین، برخلاف آنچه ممکن است از طرح ۱۴ سکه به ذهن برسد، قانون فعلی به وضوح بر ۱۱۰ سکه به عنوان سقف ضمانت اجرای کیفری تأکید دارد. اما سرنوشت مهریه هایی که از ۱۱۰ سکه فراتر می رود، چگونه خواهد بود؟ ماده ۲۲ قانون حمایت از خانواده به این پرسش نیز پاسخ می دهد: چنانچه مهریه بیشتر از این میزان باشد، در خصوص مازاد، فقط ملائت (توانایی مالی) زوج ملاک پرداخت است. این بدان معناست که برای سکه های مازاد بر ۱۱۰، زن باید توانایی مالی همسرش را برای پرداخت اثبات کند. این تفاوت اساسی، درک حقوقی دقیق تری از جایگاه مهریه در قوانین جاری کشور به ما می دهد.

تغییرات در رویه مطالبه مهریه پس از سال ۱۳۹۱

رویه مطالبه مهریه، آن گونه که شاید بسیاری در ذهن دارند، دستخوش تغییراتی شده است. پیش از قانون حمایت از خانواده مصوب سال ۱۳۹۱، رویه به گونه ای بود که عدم پرداخت مهریه می توانست مستقیماً منجر به بازداشت مرد شود و پرونده ها در دادگاه خانواده تشکیل می شد. این وضعیت، که به زندان اولیه مشهور بود، تعداد زیادی از مردان را روانه زندان کرده بود.

اما با اصلاحات صورت گرفته، این رویه تغییر کرد. اولویت از زندان اولیه به معرفی اموال و بررسی تمکن مالی زوج شیفت پیدا کرد. اکنون، مطابق با بخشنامه های قوه قضائیه، زن در ابتدا باید از طریق اداره اجرای ثبت اسناد و املاک برای مطالبه مهریه اقدام کند. این یعنی برای آغاز مسیر مطالبه مهریه، زن باید به دفتر ازدواج و سپس به اداره ثبت مراجعه کرده و اموال و دارایی های همسرش را معرفی نماید. در صورتی که اجرای ثبت نتواند تمام یا بخشی از مهریه را از طریق توقیف اموال وصول کند، آنگاه زن می تواند از طریق دادگاه خانواده پیگیری حقوقی خود را ادامه دهد. این تغییر رویه، به کاهش شمار زندانیان مهریه کمک شایانی کرده و تلاش دارد تا وصول مهریه را بر پایه دارایی های واقعی و موجود زوج استوار سازد.

سفری از ثبت تا وصول: گام های عملی دریافت مهریه

زمانی که زنی تصمیم به مطالبه مهریه خود می گیرد، راهی قانونی و مشخص پیش رویش قرار می گیرد که شناخت دقیق آن برای رسیدن به نتیجه مطلوب، بسیار اهمیت دارد. این مسیر، از چند گام اصلی تشکیل شده که هر یک نیازمند توجه و دقت خاصی است. تصور کنید خودتان در حال پیمودن این مسیر هستید و می خواهید بدانید هر پیچ و خم آن به کجا می رسد و چگونه باید با آن روبرو شد.

شروع از سامانه ثنا: دروازه ورود به دنیای حقوقی

اولین و حیاتی ترین گام در هر فرآیند قضایی، از جمله مطالبه مهریه، ثبت نام در سامانه ثنا است. این سامانه، درگاهی برای دریافت کلیه ابلاغیه های قضایی به صورت الکترونیکی است و جایگزین ابلاغ های فیزیکی سنتی شده است. برای زوجه ای که قصد مطالبه مهریه دارد، ثبت نام در این سامانه ضروری است تا از تمامی مراحل پرونده، احضاریه ها و تصمیمات دادگاه به موقع و صحیح مطلع شود. ثبت نام در سامانه ثنا را می توان از طریق مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یا به صورت آنلاین انجام داد. بدون دسترسی به این سامانه، ادامه پیگیری های حقوقی عملاً غیرممکن خواهد بود.

مراجعه به دفتر ازدواج و اداره اجرای ثبت: گام نخست رسمی

پس از ثبت نام در سامانه ثنا، گام بعدی مراجعه به دفتر ازدواجی است که عقدنامه در آن به ثبت رسیده است. اینجا نقطه شروع رسمی مطالبه مهریه است. زن باید با در دست داشتن اصل عقدنامه، شناسنامه و کارت ملی خود، به این دفتر مراجعه کرده و درخواست صدور اجراییه مهریه را ارائه دهد. این درخواست به منزله آغاز رسمی روند مطالبه است. یکی از مهمترین کارهایی که در این مرحله باید انجام داد، معرفی هرگونه اموال و دارایی های شناخته شده از زوج است. این اموال می تواند شامل موارد زیر باشد:

• سپرده های بانکی
• حقوق و مزایا (با محدودیت های قانونی)
• املاک (زمین، آپارتمان، مغازه)
• خودرو
• سهام شرکت ها
• وجه نقد

سردفتر پس از ثبت درخواست و بررسی مدارک، اجراییه را صادر و پرونده را به اداره اجرای ثبت اسناد و املاک ارجاع می دهد. اداره ثبت، مسئول پیگیری و توقیف اموال معرفی شده است. این مرحله می تواند کمی زمان بر باشد، اما از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا که قوه قضائیه تأکید دارد که ابتدا باید از ظرفیت های اداره ثبت برای وصول مهریه استفاده شود.

پیگیری از طریق دادگاه خانواده: آخرین ایستگاه قانونی

چنانچه اداره اجرای ثبت نتواند تمام یا بخشی از مهریه را وصول کند – برای مثال، به دلیل عدم شناسایی اموال کافی از زوج، یا اگر اموال معرفی شده قابلیت توقیف از طریق ثبت را نداشته باشند – آنگاه نوبت به دادگاه خانواده می رسد. زن در این مرحله می تواند با تنظیم و ثبت یک دادخواست مطالبه مهریه در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، پرونده را وارد مرحله قضایی کند. در این دادخواست، باید جزئیات مهریه، مبالغ وصول نشده و درخواست های مشخص مطرح شود.

یک نکته بسیار مهم در این مرحله، درخواست تأمین خواسته و توقیف اموال است. با این درخواست، زن می تواند پیش از صدور حکم نهایی، از دادگاه بخواهد تا اموال مشخصی از زوج را توقیف کند تا از انتقال احتمالی آن ها جلوگیری شود. این اقدام می تواند تضمینی برای وصول مهریه در آینده باشد. پس از ثبت دادخواست، پرونده در دادگاه خانواده مورد رسیدگی قرار می گیرد و پس از بررسی مستندات و اظهارات طرفین، حکم مقتضی صادر خواهد شد.

اجرای حکم و وصول مهریه: پایان یک مسیر

پس از صدور حکم قطعی از سوی دادگاه، نوبت به اجرای حکم می رسد. در این مرحله، اجراییه دادگستری صادر می شود و تلاش برای توقیف اموال زوج، این بار با حمایت و دستورات دادگاه، ادامه پیدا می کند. اموال توقیف شده می توانند از طریق مزایده به فروش برسند و از محل فروش آن ها، مهریه زن پرداخت شود. اما در این میان، نکته ای کلیدی وجود دارد: مستثنیات دین. برخی از اموال زوج، تحت هیچ شرایطی قابل توقیف برای پرداخت بدهی ها (از جمله مهریه) نیستند. این مستثنیات شامل موارد زیر است:

1. منزل مسکونی که عرفاً در شأن بدهکار و خانواده او باشد.
2. اثاثیه مورد نیاز زندگی که برای رفع حوائج ضروری بدهکار و خانواده او لازم است.
3. آذوقه موجود به قدر احتیاج یک ماهه بدهکار و افراد تحت تکفل او.
4. وسایل و ابزار کار کسبه، پیشه وران، کشاورزان و سایر مشاغل به میزان مورد نیاز.
5. تلفن مورد نیاز بدهکار.
6. مبالغ ودیعه مسکن، در صورتی که تنها سرپناه بدهکار باشد.

آگاهی از مستثنیات دین برای هر دو طرف پرونده، چه زن به عنوان طلبکار و چه مرد به عنوان بدهکار، از اهمیت بالایی برخوردار است تا توقعات و اقدامات، در چارچوب قانون صورت گیرد.

بنابراین، حتی با وجود حکم قطعی، تنها اموالی که جزو مستثنیات دین محسوب نمی شوند، قابل توقیف و فروش برای وصول مهریه خواهند بود. این روند ممکن است زمان بر باشد، اما با پیگیری صحیح و همراهی وکیل متخصص، می توان به نتیجه مطلوب دست یافت.

از عندالمطالبه تا اعسار: ریزه کاری های حقوقی مهریه

درک دقیق مفاهیم حقوقی مرتبط با مهریه می تواند تفاوت بزرگی در نحوه مطالبه و وصول آن ایجاد کند. بسیاری از افراد با شنیدن اصطلاحات حقوقی نظیر عندالمطالبه، عندالاستطاعه یا اعسار دچار سردرگمی می شوند. اما این واژه ها، هر یک بخش مهمی از پازل مهریه را تشکیل می دهند که شناختشان برای هر دو طرف، زن و مرد، ضروری است.

مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه: تفاوت هایی با سرنوشت ساز

نوع تعیین مهریه در عقدنامه، نقش بسیار مهمی در زمان و نحوه مطالبه آن دارد. دو نوع اصلی مهریه عبارتند از:

1. مهریه عندالمطالبه: این رایج ترین نوع مهریه است و به این معناست که زن می تواند در هر زمانی که بخواهد (حتی در طول زندگی مشترک)، مهریه خود را از همسرش مطالبه کند. در این حالت، مرد موظف به پرداخت فوری مهریه است و زن برای مطالبه آن نیازی به اثبات توانایی مالی همسرش ندارد. بار اثبات عدم تمکن مالی (اعسار) بر عهده مرد خواهد بود.
2. مهریه عندالاستطاعه: در این نوع مهریه، زن تنها زمانی می تواند مهریه خود را مطالبه کند که توانایی مالی همسرش برای پرداخت آن اثبات شود. به عبارت دیگر، بار اثبات تمکن مالی زوج بر عهده خود زوجه است. این نوع مهریه، عملاً دسترسی زن به مهریه را پیچیده تر و دشوارتر می کند، چرا که اثبات توانایی مالی دیگری، معمولاً کار ساده ای نیست.

اهمیت درج صحیح این عبارات در عقدنامه، بر کسی پوشیده نیست. یک کلمه می تواند مسیر حقوقی پیش روی زن و مرد را به کلی دگرگون کند. طرح ۱۴ سکه نیز، در صورت تصویب، ممکن است به نوعی مهریه های بالای سقف تعیین شده را به عندالاستطاعه تبدیل کند.

اعسار از پرداخت مهریه: زمانی که توان مالی نباشد

گاهی اوقات مرد واقعاً توانایی پرداخت مهریه را به صورت یکجا ندارد. در چنین شرایطی، قانون راهی را برای او پیش بینی کرده است: ادعای اعسار از پرداخت مهریه. اعسار به معنای ناتوانی مالی فرد در پرداخت دیون خود است. زوج می تواند با ارائه دادخواست اعسار به دادگاه، درخواست تقسیط مهریه را مطرح کند.

برای اثبات اعسار، مرد باید مدارک و شواهدی را ارائه دهد که نشان دهنده عدم تمکن مالی اوست. این شواهد می تواند شامل لیست دارایی ها (و نداشتن اموال کافی)، لیست درآمدها و هزینه ها، و شهادت دو شاهد مطلع از وضعیت مالی او باشد. دادگاه پس از بررسی مدارک و شنیدن شهادت شهود، در صورتی که اعسار زوج را محرز تشخیص دهد، مهریه را به صورت اقساطی تعیین می کند که معمولاً شامل یک پیش قسط و اقساط ماهیانه است. تعیین مبلغ پیش قسط و تعداد اقساط بستگی به وضعیت مالی زوج، میزان مهریه و نظر قاضی دارد. این فرآیند به مرد این امکان را می دهد که با وجود عدم توانایی پرداخت یکجا، از ضمانت اجرای کیفری (مانند حبس) معاف شده و تعهد مالی خود را در یک بازه زمانی معقول انجام دهد.

محاسبه مهریه به نرخ روز: حفظ ارزش حق زن

یکی از مهمترین قوانینی که ارزش مهریه را در طول زمان حفظ می کند، محاسبه مهریه به نرخ روز است. مطابق با ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی، مهریه به محض وقوع عقد، به ملکیت زن در می آید و می تواند آن را مطالبه کند. اما با توجه به تورم و کاهش ارزش پول، قانون گذار این حق را به زن داده است که ارزش مهریه خود را بر اساس نرخ روز دریافت کند. یعنی اگر زنی سال ها پیش با مهریه ای مثلاً ۱۰۰ سکه ازدواج کرده باشد، در زمان مطالبه، این ۱۰۰ سکه بر اساس ارزش روز خود محاسبه و پرداخت می شود.

مبنای محاسبه نرخ روز مهریه، شاخص بانک مرکزی است. این شاخص هر ساله توسط بانک مرکزی اعلام می شود و دادگاه ها بر اساس آن، ارزش مهریه را در زمان مطالبه محاسبه می کنند. این امر به زن این اطمینان را می دهد که حق مالی او در طول زمان از ارزش نیفتاده و در هنگام نیاز، با ارزش واقعی خود قابل وصول باشد. این قاعده حقوقی، پشتوانه ای مهم برای حقوق اقتصادی زنان در کشور محسوب می شود.

هزینه های پیگیری مهریه: از حق ثبت تا دادرسی

پیگیری مهریه، مانند هر فرآیند حقوقی دیگری، شامل هزینه هایی است که زن (به عنوان خواهان) باید متحمل شود. این هزینه ها شامل موارد مختلفی است که آگاهی از آن ها برای برنامه ریزی مالی و تصمیم گیری آگاهانه ضروری است:

1. حق ثبت مهریه: زمانی که زن برای شروع مطالبه مهریه به دفتر ازدواج و سپس اداره ثبت مراجعه می کند، باید مبلغی را به عنوان حق ثبت اجراییه مهریه پرداخت نماید. این مبلغ معمولاً بر اساس درصدی از ارزش کل مهریه (تا سقف ۱۱۰ سکه) محاسبه می شود. این درصد معمولاً حدود ۲.۵ درصد از ارزش مهریه به نرخ روز است.
2. هزینه های دادرسی: اگر پرونده به دادگاه کشیده شود، زن باید هزینه های دادرسی را نیز پرداخت کند. این هزینه ها بر اساس مبلغ مطالبه شده و تعرفه های قانونی قوه قضائیه تعیین می شود.
3. هزینه کارشناسی: در برخی موارد، برای ارزیابی اموال یا محاسبه دقیق نرخ روز مهریه، ممکن است نیاز به کارشناسی رسمی باشد که هزینه های آن نیز بر عهده خواهان خواهد بود.
4. حق الوکاله وکیل: در صورت استفاده از خدمات وکیل، حق الوکاله نیز به این هزینه ها افزوده می شود که با توافق میان موکل و وکیل تعیین می گردد.

آگاهی از این هزینه ها، به زن کمک می کند تا با دیدی واقع بینانه وارد فرآیند مطالبه مهریه شود و تصمیمات مالی درستی اتخاذ کند.

موارد خاص در مطالبه مهریه: نگاهی به استثناها

علاوه بر قوانین عمومی، برخی موارد خاص نیز در مورد مهریه وجود دارد که لازم است مورد توجه قرار گیرد:

• مهریه در طلاق توافقی: در طلاق توافقی، زوجین می توانند در مورد میزان و نحوه پرداخت مهریه به توافق برسند. این توافق می تواند شامل بخشیدن تمام یا قسمتی از مهریه، یا تعیین شرایط خاص برای پرداخت آن باشد.
• مهریه عقد موقت (صیغه): در عقد موقت نیز مهریه تعیین می شود و این مهریه، مانند عقد دائم، بر ذمه مرد است. با این تفاوت که در عقد موقت، عدم ذکر مهریه در عقد، باعث باطل شدن عقد می شود و در صورت عدم تعیین مهریه، عقد موقت باطل است.
• بخشیدن مهریه (ابراء): زن می تواند با اراده و اختیار خود، تمام یا قسمتی از مهریه اش را به همسر خود ببخشد. این اقدام حقوقی ابراء ذمه نامیده می شود. ابراء باید به صورت کتبی و با حضور شهود صورت گیرد تا از نظر حقوقی معتبر باشد و در آینده قابل انکار نباشد. بخشیدن مهریه، حق قانونی زن است و هیچ کس نمی تواند او را به این کار مجبور کند.
• فوت زوج: در صورت فوت زوج، مهریه از ترکه او پرداخت خواهد شد. یعنی قبل از تقسیم ارث بین ورثه، مهریه زن به عنوان یک دین ممتاز از اموال متوفی کسر و به او پرداخت می شود.

هر پرونده مهریه دارای جزئیات منحصر به فردی است که نیازمند بررسی دقیق حقوقی است. از این رو، مشورت با وکیل متخصص خانواده توصیه می شود.

سوالات متداول درباره قانون جدید مهریه

آیا مرد به دلیل عدم پرداخت مهریه زندانی می شود؟

بر اساس قانون فعلی (ماده ۲۲ قانون حمایت از خانواده)، مرد برای عدم پرداخت مهریه تا سقف ۱۱۰ سکه مشمول ضمانت اجرای کیفری است که می تواند شامل بازداشت موقت باشد، مگر اینکه اعسار او (ناتوانی مالی) به اثبات برسد. برای مهریه مازاد بر ۱۱۰ سکه، مرد تنها در صورت اثبات تمکن مالی و عدم پرداخت، مشمول احکام مربوط به محکومیت های مالی خواهد بود و ضمانت اجرای کیفری (حبس) ندارد.

برای مطالبه مهریه ۱۴ سکه باید چکار کرد؟

همانطور که توضیح داده شد، طرح کاهش مهریه به ۱۴ سکه هنوز به تصویب نرسیده است. لذا، مطالبه مهریه (چه ۱۴ سکه و چه هر تعداد دیگر) همچنان بر اساس قانون ۱۱۰ سکه و مراحل قانونی جاری (ابتدا اجرای ثبت، سپس دادگاه) انجام می شود.

مهریه ۱۵۰ سکه چطور مطالبه می شود؟

برای مهریه ۱۵۰ سکه، تا سقف ۱۱۰ سکه آن مشمول ضمانت اجرای کیفری است و زن می تواند آن را از طریق اجرای ثبت و سپس دادگاه مطالبه کند. برای ۴۰ سکه باقی مانده (مازاد بر ۱۱۰ سکه)، زن باید توانایی مالی همسرش را برای پرداخت آن به دادگاه اثبات کند.

اگر مرد اموالی نداشته باشد، زن چگونه مهریه می گیرد؟

اگر مرد واقعاً هیچ مالی نداشته باشد و اعسار او نیز در دادگاه به اثبات برسد، دادگاه مهریه را به صورت تقسیطی تعیین می کند. در این صورت، مرد باید پیش قسط و اقساط ماهیانه را بر اساس توانایی خود پرداخت کند. اگر مرد بعداً صاحب اموالی شود، زن می تواند مجدداً برای توقیف آن اموال اقدام کند.

آیا می توان اقساط مهریه را افزایش یا کاهش داد؟

بله، در صورت تغییر وضعیت مالی مرد یا زن، امکان درخواست تعدیل اقساط مهریه (افزایش یا کاهش) از دادگاه وجود دارد. فرد متقاضی باید مدارک و مستنداتی دال بر تغییر وضعیت مالی خود ارائه دهد تا دادگاه مجدداً شرایط را بررسی و در صورت لزوم، اقساط را تعدیل کند.

از کجا بفهمم همسرم مالی دارد؟

برای شناسایی اموال همسر، می توانید در مرحله مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت یا دادگاه، درخواست استعلام از مراجعی مانند اداره ثبت اسناد و املاک (برای املاک)، بانک مرکزی (برای حساب های بانکی)، پلیس راهور (برای خودرو)، و سازمان بورس (برای سهام) را ارائه دهید. دادگاه یا اداره ثبت این استعلام ها را انجام می دهند.

آیا برای مهریه وکیل ضروری است؟

استفاده از وکیل متخصص در پرونده های مهریه ضروری نیست، اما به شدت توصیه می شود. وکیل با اشراف به قوانین و رویه های قضایی، می تواند روند پیگیری را تسریع کرده، از حقوق موکل خود به نحو احسن دفاع کند و از بروز اشتباهات احتمالی جلوگیری نماید. به ویژه در پرونده های پیچیده یا در صورت وجود اختلافات جدی، حضور وکیل می تواند بسیار مؤثر باشد.

آیا مهریه مشمول مالیات می شود؟

در حال حاضر، مهریه در ایران مشمول مالیات نمی شود و به عنوان یک حق مالی از آن مالیات کسر نمی گردد. البته در طرح پیشنهادی ۱۴ سکه، بحث هایی در مورد وضع مالیات بر مهریه های بالاتر از این سقف مطرح شده بود که هنوز به مرحله تصویب نرسیده است.

جمع بندی

در این سفر به دنیای پیچیده مهریه، دریافتیم که قانون جدید برای گرفتن مهریه که از آن به ۱۴ سکه تعبیر می شود، تاکنون صرفاً در حد یک طرح پیشنهادی باقی مانده و قانون لازم الاجرای فعلی، همان ماده ۲۲ قانون حمایت از خانواده با سقف ۱۱۰ سکه برای ضمانت اجرای کیفری است. این یعنی برای تا ۱۱۰ سکه مهریه، مرد مکلف به پرداخت است و در صورت عدم توانایی، ممکن است مشمول مجازات های مالی و حتی بازداشت موقت شود، اما برای مهریه های بالاتر از این مقدار، اثبات تمکن مالی زوج بر عهده زوجه است.

مسیر مطالبه مهریه، از ثبت نام در سامانه ثنا آغاز شده و از طریق دفتر ازدواج و اداره اجرای ثبت ادامه می یابد و در صورت لزوم، به دادگاه خانواده کشیده می شود. شناخت دقیق مفاهیمی چون عندالمطالبه، عندالاستطاعه، اعسار و نحوه محاسبه مهریه به نرخ روز، کلید فهم این فرآیند است. همچنین، آگاهی از هزینه های مربوط به پیگیری مهریه و مستثنیات دین، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به یاد داشته باشید که هر پرونده ای، جزئیات خاص خود را دارد و همواره بهترین راه، مشورت با یک وکیل متخصص خانواده است تا با آگاهی کامل از حقوق و تکالیف خود، مسیر قانونی را با اطمینان طی کنید و از سردرگمی ها و پیامدهای ناخواسته دوری جویید.