درباره ی آش ash

آش فراتر از یک غذا بخشی از فرهنگ و سنت ما ایرانیان است. از دورهمی های خانوادگی گرفته تا مراسم مذهبی آش همواره جایگاه ویژه ای داشته است. اما این غذای محبوب چیست و چه چیزی آن را تا این حد خاص می کند؟

در این مطلب سفری به دنیای آش خواهیم داشت. از تاریخچه و انواع مختلف آن گرفته تا مواد لازم طرز تهیه خواص و جایگاهش در فرهنگ ایرانی همه چیز را بررسی خواهیم کرد. هدف ما این است که شما را با این غذای اصیل ایرانی بیشتر آشنا کنیم و به شما کمک کنیم تا آش خوشمزه تری بپزید.

آش چیست؟

آش نوعی غذای آبکی و غلیظ است که با استفاده از حبوبات سبزیجات غلات و گاهی اوقات گوشت تهیه می شود. آش یکی از قدیمی ترین و محبوب ترین غذاهای ایرانی است که در مناطق مختلف کشور با روش ها و مواد اولیه متفاوتی طبخ می شود. تنوع آش ها به قدری زیاد است که می توان گفت تقریباً هر شهر و منطقه ای در ایران آش مخصوص به خود را دارد.

تاریخچه آش

تاریخچه دقیق آش مشخص نیست اما با توجه به مواد اولیه تشکیل دهنده آن (حبوبات غلات و سبزیجات) می توان حدس زد که قدمت آن به دوران های بسیار دور برمی گردد زمانی که کشاورزی و دامپروری در ایران رواج داشته است. آش در طول تاریخ همواره به عنوان یک غذای مقوی و سیرکننده مورد توجه بوده و در مناسبت های مختلف از جمله جشن ها و مراسم مذهبی طبخ و توزیع می شده است.

انواع آش

تنوع آش در ایران بسیار زیاد است و هر منطقه آش مخصوص به خود را دارد. با این حال برخی از آش ها در سراسر کشور شناخته شده و محبوب هستند:

آش رشته

آش رشته یکی از محبوب ترین و پرطرفدارترین آش های ایرانی است که با استفاده از رشته آش حبوبات (لوبیا نخود عدس) سبزیجات (اسفناج جعفری گشنیز) پیاز داغ سیر داغ و کشک تهیه می شود. آش رشته معمولاً به عنوان یک غذای کامل و مقوی در وعده شام یا ناهار سرو می شود و در مناسبت های مختلف از جمله عید نوروز و مراسم مذهبی طبخ می شود.

آش جو

آش جو یکی دیگر از آش های سنتی ایرانی است که با استفاده از جو حبوبات (لوبیا نخود عدس) سبزیجات (اسفناج جعفری گشنیز) پیاز داغ سیر داغ و کشک یا ماست تهیه می شود. آش جو معمولاً به عنوان یک غذای سبک و مقوی در وعده صبحانه یا عصرانه سرو می شود و برای افرادی که مشکلات گوارشی دارند بسیار مناسب است.

آش دوغ

آش دوغ یک آش خنک و ترش مزه است که با استفاده از دوغ برنج نخود سبزیجات (گشنیز شوید ترخون) سیر و نعناع خشک تهیه می شود. آش دوغ بیشتر در مناطق کوهستانی و سردسیر ایران به ویژه در استان های اردبیل و آذربایجان محبوب است و به عنوان یک نوشیدنی و غذای تابستانی مصرف می شود.

آش شله قلمکار

آش شله قلمکار یک آش غلیظ و پرمغذی است که با استفاده از انواع حبوبات (لوبیا نخود عدس ماش) گوشت برنج سبزیجات (اسفناج جعفری گشنیز تره) ادویه جات و روغن تهیه می شود. آش شله قلمکار یکی از آش های سنتی تهران است که معمولاً در مناسبت های خاص از جمله ماه محرم طبخ و توزیع می شود.

آش ترخینه

آش ترخینه یک آش محلی است که با استفاده از ترخینه (ماده ای تخمیری تهیه شده از دوغ و بلغور) حبوبات (نخود عدس) سبزیجات (اسفناج جعفری گشنیز) و پیاز داغ تهیه می شود. آش ترخینه بیشتر در مناطق غربی ایران به ویژه در استان های کرمانشاه و لرستان محبوب است و به عنوان یک غذای مقوی و درمان کننده در فصل زمستان مصرف می شود.

آش های محلی و سنتی ایران

علاوه بر آش های ذکر شده ایران دارای تنوع بسیار زیادی از آش های محلی و سنتی است که هر کدام با توجه به مواد اولیه و روش طبخ خاص خود طعم و عطر منحصر به فردی دارند. از جمله این آش ها می توان به آش ماست آش بلغور آش اوماج آش گندم آش کشک آش انار آش گوجه فرنگی و بسیاری دیگر اشاره کرد.

مواد لازم برای تهیه آش

مواد لازم برای تهیه آش بسته به نوع آش متفاوت است. با این حال برخی از مواد اولیه تقریباً در تمام آش ها مشترک هستند از جمله حبوبات (لوبیا نخود عدس ماش) غلات (برنج جو گندم بلغور) سبزیجات (اسفناج جعفری گشنیز تره) پیاز داغ سیر داغ ادویه جات و روغن. در برخی از آش ها از گوشت کشک ماست یا دوغ نیز استفاده می شود.

طرز تهیه آش

طرز تهیه آش نیز بسته به نوع آش متفاوت است. به طور کلی برای تهیه آش ابتدا حبوبات را خیس کرده و جداگانه می پزند. سپس سبزیجات را خرد کرده و به همراه حبوبات پخته شده غلات و سایر مواد اولیه در یک قابلمه بزرگ می ریزند و با آب کافی می پزند تا آش جا بیفتد و غلیظ شود. در نهایت آش را با پیاز داغ سیر داغ نعناع داغ و کشک یا ماست تزیین می کنند.

نکات مهم در پخت آش

برای پخت یک آش خوشمزه و لذیذ رعایت نکات زیر ضروری است:

* از مواد اولیه تازه و با کیفیت استفاده کنید.
* حبوبات را قبل از پخت به خوبی خیس کنید تا نفخ آن ها گرفته شود.
* سبزیجات را به اندازه خرد کنید تا در آش له نشوند.
* آش را با حرارت ملایم بپزید تا ته نگیرد.
* مرتباً آش را هم بزنید تا به ته قابلمه نچسبد.
* در صورت نیاز به آش آب اضافه کنید تا غلظت آن مناسب باشد.
* در نهایت آش را با مواد دلخواه تزیین کنید.

خواص آش

آش به دلیل داشتن مواد اولیه متنوع دارای خواص بسیاری است:

آش و سلامتی

آش به دلیل داشتن حبوبات غلات و سبزیجات منبع غنی از فیبر پروتئین ویتامین ها و مواد معدنی است. مصرف آش می تواند به بهبود عملکرد دستگاه گوارش کاهش کلسترول خون تقویت سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی کمک کند. همچنین آش به دلیل داشتن آب فراوان می تواند به تامین آب مورد نیاز بدن و جلوگیری از کم آبی کمک کند.

آش و تغذیه

آش یک غذای کامل و مقوی است که می تواند به عنوان یک وعده غذایی اصلی یا میان وعده مصرف شود. آش به دلیل داشتن پروتئین و فیبر می تواند به احساس سیری کمک کرده و از پرخوری جلوگیری کند. همچنین آش به دلیل داشتن کربوهیدرات های پیچیده می تواند انرژی مورد نیاز بدن را به تدریج تامین کند.

آش در فرهنگ ایرانی

آش جایگاه ویژه ای در فرهنگ ایرانی دارد و در مناسبت های مختلف از جمله جشن ها مراسم مذهبی و دورهمی های خانوادگی طبخ و توزیع می شود. آش نمادی از همبستگی سخاوت و نیکوکاری است و پخت و توزیع آن به عنوان یک عمل خیرخواهانه در نظر گرفته می شود. در بسیاری از مناطق ایران آش نذری در ایام محرم و صفر پخته و بین عزاداران حسینی توزیع می شود.

بهترین زمان برای خوردن آش

بهترین زمان برای خوردن آش بسته به نوع آش و سلیقه شخصی متفاوت است. به طور کلی آش های سبک و کم چرب مانند آش جو و آش ترخینه برای وعده صبحانه یا عصرانه مناسب هستند. آش های سنگین و پرمغذی مانند آش رشته و آش شله قلمکار برای وعده ناهار یا شام مناسب هستند. آش دوغ به عنوان یک نوشیدنی و غذای تابستانی در هر زمانی از روز قابل مصرف است.

آشپزی آش رشته چقدر زمان میبرد؟

زمان پخت آش رشته بستگی به حجم و مواد اولیه دارد اما معمولاً بین 2 تا 3 ساعت زمان می برد.

آیا آش برای سرماخوردگی مفید است؟

بله برخی از آش ها مانند آش شلغم یا آش حاوی سبزیجات معطر می توانند به بهبود علائم سرماخوردگی کمک کنند.

کدام آش برای گیاهخواران مناسب است؟

آش رشته آش جو و آش سبزیجات بدون گوشت گزینه های مناسبی برای گیاهخواران هستند.

آیا آش باعث افزایش وزن میشود؟

مصرف بیش از حد آش به دلیل داشتن کربوهیدرات و کالری می تواند منجر به افزایش وزن شود.

آش نذری چه فرقی با آش خانگی دارد؟

آش نذری معمولاً در حجم بیشتری تهیه می شود و اغلب از مواد اولیه با کیفیت تر و ادویه جات بیشتری در آن استفاده می شود.

چگونه آش خوشمزه تری بپزیم؟

استفاده از مواد اولیه تازه تفت دادن پیاز و ادویه جات و صبر و حوصله در پخت به خوشمزه تر شدن آش کمک می کند.

آش را با چی بخوریم؟

آش را معمولاً با کشک نعناع داغ پیاز داغ و سیر داغ سرو می کنند.

طرز تهیه آش بدون گوشت چگونه است؟

برای تهیه آش بدون گوشت کافی است گوشت را از مواد اولیه حذف کنید و از حبوبات و سبزیجات بیشتری استفاده کنید.

ماندگاری آش چقدر است؟

آش را می توان به مدت 2 تا 3 روز در یخچال نگهداری کرد.

چگونه آش را گرم کنیم؟

آش را می توان روی اجاق گاز یا در مایکروویو گرم کرد. هنگام گرم کردن کمی آب به آن اضافه کنید تا خشک نشود.

آشپزی آش با حبوبات مختلف چگونه است؟

می توانید با استفاده از انواع مختلف حبوبات مانند لوبیا چیتی لوبیا قرمز و ماش آش های متنوعی تهیه کنید. هر کدام طعم و بافت متفاوتی به آش می دهند.