موزه به برنامه درسی مدارس اضافه شود

مدیرعامل موزه سینمای ایران در نشست تخصصی «موزه، سینما، آموزش» تاکید کرد: آموزش و پرورش باید به موزه ها متصل شود و موزه در برنامه درسی مدارس قرار گیرد.

به گزارش نتکانف، نشست تخصصی «موزه، سینما، آموزش» با حضور مجید اسماعیلی ـ مدیرعامل موزه سینما ـ، منوچهر شاهسواری ـ مدیر فرهنگی و تهیه کننده سینما ـ و احمد محیط طباطبایی ـ رییس شورای بین المللی موزه ها ـ در سالن فردوس مجموعه فرهنگی تاریخی موزه سینما برگزار شد و موضوع آموزش و ارتباط آن با موزه ها به بحث گذاشته شد.

مجید اسماعیلی ـ مدیرعامل موزه سینمای ایران ـ گفت: به نظر می رسد انسان معاصر از حیث موضوعات، دغدغه ها و آموزش، انسان بسیار متفاوتی است. در طول تاریخ بشر هیچ گاه مانند امروز شرایطی وجود نداشته است که اطلاعات به صورت ارزان و وسیع در اختیار بشر قرار بگیرد، به گونه ای که اگر یک فرد بخواهد مجموعه موارد پیرامونی خود را یاد بگیرد، فرصت آن را پیدا نمی کند. بنابراین آنچه همسو با نیاز است را انتخاب می کند. نسل جدید امروز زیر بار یادگیری هر مسیله ای نمی رود و حتما باید احساس نیاز کند و نسبت به یک موضوع تعلق خاطر داشته باشد. در این شرایط، انسان مدرن، آموزش و یادگیری متفاوتی دارد و موزه ها یک حلقه پررنگ از جریان آموزش برای انسان مدرن به شمار می رود.

او ادامه داد: برای تولید انگیزه، جذابیت و استعدادیابی باید در فضای موزه ها، بخشی درنظر گرفته شود. در این فضا نوع جدیدی از آموزش تعاملی می تواند مورد توجه قرار بگیرد. بنابراین به سرعت باید به سمت نقش پذیر کردن موزه ها در بخش آموزش های جدید حرکت کنیم. مخاطب اصلی و مرکزی موزه ها، کودکان و نوجوانان هستند که گاهی این طیف سنی کم دیده می شوند و این مسیله باید تقویت شود.

اسماعیلی با بیان اینکه مثلث سینما، آموزش و موزه باید مورد تاکید جدی قرار بگیرد، اظهار کرد: تفاوت سینما با هنرهای دیگر امری معنادار است. سینما عصاره یک تمدن در زمانه ما به شمار می رود و مجموعه ای از خردورزی و دانش باید در کنار یکدیگر قرار بگیرند تا تصویر تشکیل شود. موسیقی، نقاشی، حجم سازی بخشی از دنیای بی کران سینما را تشکیل می دهند. زمانی که کشوری دارای سینما نباشد، قادر به تولید روایت بصری از خود نیست. سینما دارای مسیر و مقصدی بسیار زیبا است. باید در موزه ها درباره چیستی سینما با مخاطبان کودک و نوجوان صحبت شود. بشر امروزی حوصله تماشای موارد جانبی را ندارد و به دنبال آموزش دیدن از مسیر نوین است.

مدیرعامل موزه سینما ادامه داد: یک موزه هوشمند معاصر در حوزه سینما بیدارسازی، ایجاد انگیزه و علاقه و در نهایت حرکت به سمت مهارت را در نوجوانان به وجود می آورد. متاسفانه موزه هنوز در سبد مصرفی خانواده ها جایی ندارد و گویی به بلوغ نرسیده است. باید آموزش و پرورش به موزه ها متصل شود و این مورد، به عنوان یک عامل فرهنگی در برنامه درسی دانش آموزان قرار بگیرد. موزه ها باید بتوانند خود را معرفی کنند و هر فرد در بازدید از یک موزه به سایر موزه ها معرفی و متصل شود.

اسماعیلی گفت: بحث مربوط به سینما بسیار گسترده است؛ زیرا دارای تفاوت معناداری با سایر هنرها است. سینما عصاره یک تمدن در زمانه ما به شمار می رود. در سینما بیش از 30 صنف مشغول به کار هستند و برای بهره گیری از این هنر، مجموعه ای از خردورزی و دانش باید درکنار یکدیگر قرار بگیرند. سینما همچنین دارای بخشی مربوط به حوزه اندیشه است. سینما پدیده ای بسیار شگفت انگیز است و اگر کشوری سینما نداشته باشد، همچون یک انسان خواهد بود که قادر به صحبت کردن و قدرت بیان نیست. چنین جامعه ای نمی تواند روایت بصری موثری را از خود برجای بگذارد و دیگر کشورها این موضوع را به انجام می رسانند و به همین دلیل، بخش های بسیاری از این روایات ناگفته باقی می مانند.

منوچهر شاهسواری ـ تهیه کننده و مدیر فرهنگی سینما ـ در ادامه گفت: اگر کمی زاویه دید خود را تغییر دهیم به معنای متفاوتی از آنچه که در ذهن داریم می رسیم. باید میان آموزش، موزه و سینما یک انطباق معنایی و تمدنی پیدا کنیم. در هر کجای جهان و در طول تاریخ نقاط حساس مربوط به مواردی است که یک مدرسه و یا مرکز آموزشی وجود دارد. چنین مکان هایی تنها امکانی برای آموزش نیستند، بلکه بخشی از تمدن گذشته و آینده در آنجا وجود دارد.

او با بیان اینکه عده ای سینما را یک ابزار می دانند، گفت: سینما تنها در شرایطی در یک کشور رشد می کند که تمدنی وجود داشته باشد. یکی از پدیده های جهان معاصر، سینما است که دارای مبنای شبهه نظری است. اگر کشوری از سینما بهره ببرد در متن جهان قرار خواهد داشت و بدون آن در حاشیه خواهد بود. در موزه به تماشا و مشاهده گری دست می زنیم و براساس آن، درکی از موقعیت زمانی و مکانی آنچه شاهدش هستیم به ما منتقل می شود و هر فردی دریافت خاص خود را در این زمینه دارا است.

او ادامه داد: تصویری که می بینیم به ما می گوید چگونه زیست کردیم. باستان شناسان زمانی که سایتی را پیدا می کنند، لایه برداری کرده و بر اساس آن تشخیص می دهند که چه اتفاقی رخ داده است و داستان های موجود را روایت می کنند. در هزار سال، آینده باستان شناسانی که به دنبال زیست مردمان دوره های قبل هستند، منابع آن ها تصاویر، اصوات، فیلم وعکس ها و مستندات باقی مانده خواهد بود. سینما پدیده ای است که از تمدن تصویر برداشته و نقش آن در حفظ و نگهداری آثار تمدنی و آموزش در تقاطع علاقه و نیاز بسیار چشم گیر است.

این تهیه کننده سینما، «موزه»، «سینما» و «آموزش» تقاطعی در ارکان جدی حوزه های تمدنی دانست و افزود: حوزه های توسعه بدون درک گذشته، آموزش و سینما شکل نمی گیرد؛ زیرا توسعه تنها به منابع زیرزمینی، مالی و انسانی وابسته نیست و به شایستگی نظام تدبیر نیازمند است و این موضوع مورد، تاکید باستان شناسان قرار دارد.

شاهسواری با بیان اینکه امروزه در دوران تمدنِ بنیان تصویر به سر می بریم، گفت: باید توجه داشته باشیم که نسبت سینما با باورمندی مخاطب است و این موضوع در تناسب با فرم و محتوای یک اثر شکل می گیرد. آثار ایدیولوژیک گاهی از نظر فرم درخشان هستند، اما به لحاظ نشانه شناسی دیگر کارکرد چندانی ندارند؛ زیرا با سینمای ایدیولوژیک نمی توان در جهان فعلی صحبت کرد. سینما ناشی از تمدن بوده و خود، تمدن ساز است. سینما می تواند به گذشته تجسم بخشیده و آن را تصویر کند.

او با اشاره به اینکه موزه ها مسیول گذشته هستند، اما برای ساخت آینده به وجود آمده اند، بیان کرد: سینما قابلیت تجسم بخشی به آینده را دارد و بسیاری از فیلم های علمی و تخیلی گذشته، امروزه شکلی از واقعیت را به خود گرفته اند و این قدرت تجسم بخشی نیازمند فضایی برای تنفس است. باستان شناسان آینده متخصصان فهم تصویر هستند به همین دلیل، سینما دارای اهمیت بسیار زیادی است.

احمد محیط طباطبایی ـ رییس شورای بین المللی موزه ها ـ گفت: با وجود اینکه شاهد یک انفعال در حوزه های مرتبط با میراث فرهنگی در جراید و روزنامه ها هستیم، با این حال در حوزه مستندسازی و رسانه های خبری رشد زیادی از افرادی که بر اساس علاقه و اشتیاق چراغ های میراث فرهنگی را روشن نگه داشته اند صورت گرفته که جا دارد از آنها تشکر کنم؛ زیرا با نگاهی مطالبه گر به این مسیر ادامه دادند و این موضوع شایسته تقدیر است.

او ادامه داد: سینما به عنوان نمادی از یک هنر جامع که مربوط به قرن بیستمه فضایی است که در آن تمامی هنرها دخیل است. موزه نیز نهادی است که آثار مرتبط با میراث فرهنگی و هنری را حفظ و معرفی می کند. هر فیلم سینمایی نیز کاربردی مشابه دارد به همین دلیل، هر فیلم در حکم یک موزه است که درک ما را از محیط پیرامونی ثبت و ضبط می کند. در گذشته سینما مرکز رسانه، خبر و آموزش بوده است، اما امروزه هنری ترین دوره در طی حیات سینما را طی می کنیم.

محیط طباطبایی گفت:هر فعالیتی که انجام می دهیم برای نسل آینده بوده است و به همین دلیل مخاطب اصلی موزه ها کودکان هستند. محوری که امسال شورای بین المللی موزه ها تعیین کرد، به معنای رهاسازی دانش است. هر موزه دانشی را درون خود دارد که باید آن را در اختیار مخاطبان خود قرار دهد. موزه سینما در این مورد سال پرباری را پشت سر گذاشت و از یک طرف تاریخ سینمای ایران را با سابقه بیش از یک قرن به نمایش گذاشته است و از سویی دیگر نگاه ایرانی نسبت به این هنر را تعریف می کند. موزه سینما می تواند در حوزه رهاسازی دانش الگویی برای سایر موزه ها به شمار بیاید.

این فعال میراث فرهنگی اظهار کرد: یکی از مهمترین شاخصه های توسعه یافتگی، موزه ها هستند، تا زمانی که موزه ها در برنامه درسی حضور ندارند، تنها به عنوان بخشی برای گذراندن اوقات فراغت تعریف می شود. ما به وسیله موزه گذشته را با آینده پیوند می زنیم و در این زمینه، سینما کارکردی وسیع دارد. موزه ها به یاد ما می آورند که چگونه به نقطه فعلی رسیده ایم. یکی از ویژگی های موزه ها این است که دست به قضاوت نمی زند و تنها اطلاعاتی را در اختیار مخاطب خود قرار می دهد تا او خود به استنباط از یک موضوع دست پیدا کند. موزه همچون آینه، منعکس کننده گذشته است و فرآیندی است که موضوعات را در اختیار مخاطب می گذارد. مهمترین مسیله فعلی در یونسکو تغییرات اقلیمی است و سینما در 20 سال گذشته در این زمینه گام های مهمی برداشته است. سینما می تواند آموزش های لازم در این زمینه را به صورتی موثر در اختیار مخاطبان خود قرار دهد.

در این نشست جمعی از فعالان رسانه ای و تصویری مرتبط با حوزه میراث فرهنگی و موزه، از جمله پژمان مظاهری پور، شاهرخ کلانتری، حسن ظهوری، الهام گوران، فاطمه علی اصغر، مریم اطیابی، سعید فتوحی و سمیه ایمانیان تقدیر شدند.

پایان خبر نتکانف